شبکه های اجتماعی با ارائه ی مجموعه ای متفاوت و همه جانبه از خدمات باکیفیت به عنوان ابزاری فراگیر در بین کاربران شناخته می شود. شبکه های اجتماعی پس از ظهور نمونه های خلاقانه در عصر جدید، شاهد نقش آفرینی متفاوت خود به عنوان رسانه های جمعی و اشتراکی بود.
در ابتدا نگاهی به رسانه، تعاریف متفاوت و کاربردهای این مقوله ی مهم و تأثیرگذار در جوامع خواهیم داشت.
اگر رسانه ها را به عنوان منابعی برای توزیع دانش و اطلاعات مختلف در سطوح گوناگون یک جامعه تعریف کنیم، می توان پدیده های زیادی مانند رادیو، روزنامه، تلویزیون و … را به عنوان رسانه های شناخته شده نام برد. رسانه ها همواره به عنوان بسترهایی برای دستیابی یا انتشار اطلاعات و اخبار گوناگون از مقوله های مختلف و تأثیرگذار بودند. ظهور رسانه های نوین ارتباطی توانسته بود روند انتقال اطلاعات و اخبار را به سمت و سویی جدید هدایت کند و آن را به طور کامل دگرگون سازد.
شبکه های اجتماعی، رسانه هایی کاربرمحور
پس از پیدایش مسیرهای نوین ارتباطی در رسانه های مختلف، رفته رفته حضور کاربران و افراد مختلف در روند انتقال و رساندن این پیام ها و اخبار مختلف پررنگ تر شد. این مسأله تا جایی ادامه پیدا کرد که شبکه های اجتماعی خلق شدند. شبکه های اجتماعی با توجه به حضور گسترده ی افراد مختلف، مکانی است که در آن به طور مستقیم، کاربران در نقش رسانه ای آن حضور دارند و به عنوان رساننده در آن فعالیت دارند.
شبکه های اجتماعی از گره های در هم تنیده ی کاربران تشکیل شده است و بدون حضور آنها، بیان کننده ی مفهوم خاصی برای انتقال نخواهد بود. بدین ترتیب این پدیده با سازوکار خاصی که در مقوله ی اطلاع رسانی و رسالت رسانه ای دارد، توانست تعاریف دیگری برای کاربران خود ایجاد کند.
هنگامی که از شبکه های اجتماعی به عنوان یک رسانه نام می بریم، نیازمند ایجاد حساسیت های فراوانی برای شناسایی عوامل در آن هستیم. زمانی که خبری خاص یا محتوایی متفاوت در یکی از صفحات منتشر می شود، ممکن است از سوی یکی از افراد یا کاربران عادی و عضو آن صورت گرفته باشد. این فرد در نقش یک خبرنگار یا نویسنده ی شخصی محتوای مورد نظر، توانسته مطالبی جدید و کاربردی به افراد زیادی برساند، بنابراین می توان به سادگی تغییرات شبکه های اجتماعی، هنگامی که از آن به عنوان یک رسانه نام می بریم را احساس کنیم.
اهمیت شبکه های اجتماعی در نقش رسانه های جمعی
1- کمک به اطلاع رسانی سریع و مناسب در کمترین زمان به افراد زیاد و نیازمند به شنیدن آنها
2- لزوم یادگیری در قبال محتواهای شخصی و موضوعی خاص که در آن به شکل ها و فرمت های گوناگون به طور گسترده منتشر می شود.
3- سهولت در ایجاد ارتباط که به کاربران کمک می کند تا برخلاف بسیاری از رسانه ها، بتوانند تعامل آسان تر و در دسترس تری با دنیای اطلاعات ارائه شده در آن داشته باشند.
4- انتقال تجربه های مختلف و کاربران از فرهنگ ها، گویش ها و سلیقه های متفاوت به دیگران. این پدیده در درجه ی اول موجب یادگیری بهتر و کیفیت بالاتر در مورد افکار متفاوت خواهد شد.
هنگامی که رسانه ها در جوامع مختلف به خوبی استفاده شدند و در وقایع مختلف توانستند به درستی نقش آفرینی کنند، بخش زیادی از وظایف افراد و سازمان های مختلف را به دوش کشیدند. این کاربردها در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی و ورزشی به شدت به چشم می آید و شبکه های اجتماعی می توانند زمینه های مناسبی برای حضور و معرفی آنها باشند.
هنگامی که کاربران در طول روز بخش زیادی از زمان و وقت گرانبهای خود را در شبکه های اجتماعی صرف می کنند، بدون نگاه به اینکه چه وظایف و رسالت هایی بر دوش آنهاست، به مطالعه یا مشاهده ی عناصر و وقایع موجود در آن می پردازند. بدین ترتیب بسیار مهم است که چه اطلاعات و استفاده هایی از این پدیده در جامعه صورت گیرد تا مسیر مشخص و صحیحی برای بسیاری از کاربران ترسیم شود.
بنابراین در هنگام مطالعه ی شبکه های اجتماعی مختلف، نیازمند توجهات کافی به نقش رسانه ای آنها هستیم. این نقش ها لزوم ارائه ی اطلاعات و هدایت مناسب آنها توسط گردانندگان اصلیشان که کاربران است را روشن تر می کند. کاربران به عنوان عناصر اصلی این رسانه ی اجتماعی در کنار مصرف کننده بودن، به طور ناخودآگاه رساننده های پویایی نیز خواهند بود.
