در دنیای امروز دیگر انحصار وجود ندارد و رقابت برای به دست آوردن مشتری بالاست. عاملی که باعث پیروزی در رقابت شده و به رشد کسب و کار کمک می‌کند آموزش بازاریابی است. بازاریابی مفهوم وسیعی دارد. بازاریابی با تولید محصول آغاز نمی‌شود بلکه شروع آن از لحظه تولد کسب و کار است. بنابراین بازاریابی به عنوان مهمترین عامل در فروش بیشتر شناخته می‌شود. از این رو لازم است که مدیران کسب وکار آموزش بازاریابی را جدی گرفته و در جهت کسب دانش بیشتر در این زمینه اقدام کنند.
گام اول آموزش بازاریابی؛ تعریف بازاریابی
اگر به دنبال آموزش بازاریابی هستیم، اولین قدم دانستن تعریف بازاریابی است. با توجه به تعاریف موجود برای بازاریابی این کلمه را به این شکل می‌توان تعریف کرد:
هر نوع اقدام یا عملی که برای جذب کردن مخاطب و شناساندن محصول به او انجام می‌شود. باید بدانید که بازاریابی یک هنر است. هنر ارتباط طولانی با مشتری، هنر شناسایی نیاز بازار و تلاش برای رفع آن، هنر آموزش صحیح به مخاطب، هنر ایجاد نیاز در مخاطب و ترغیب وی به خرید محصول. مواردی که در بالا گفته شد همه برگرفته از تعاریف بزرگان بازاریابی است.
اگر میخواهید از دیجیتال مارکتینگ بدانید پیشنهاد میکنیم مقاله آموزش دیجیتال مارکتینگ از صفر را مطالعه نمایید.
نکته مهم در آموزش بازاریابی این است که بازاریابی یک چرخه است که پایان ندارد. در واقع ما نمی‌توانیم یک نقطه شروع و یک نقطه پایان برای بازاریابی تعریف کنیم. بلکه همانطور که گفتیم بازاریابی یک چرخه است و همین موضوع باعث تفاوت آن با تبلیغات می‌شود.
تفاوت تبلیغات و بازاریابی چیست؟
تفاوت تبلیغات با بازاریابی در این است که بازاریابی یک چرخه است که تلاش می‌کند نیازهای مخاطب را بشناسد. سپس با او ارتباط برقرار کرده و محصول را به او معرفی کند و در عین حال برای بهبود و توسعه برند برنامه‌ریزی کند. یعنی بازاریابی در تمام مراحل سفر مشتری وجود دارد. اما تبلیغات تلاش برای گسترش آگاهی نسبت به محصول موجود است که شروع و پایان دارد و بخشی از چرخه بازاریابی است.
عناصر بازاریابی، مدل چهارP
مدل چهارP شامل چهار مولفه اصلی در بازاریابی است. این چهار مولفه اصلی شامل محصول (Product)، قیمت (Price)، ترویج (Promotion) و مکان عرضه (Place) می‌باشد که به اصول بازاریابی معروف هستند.
محصول در مدل چهارP هر چیزی است که کسب و کار به دنبال فروش آن است. این محصول می‌تواند فیزیکی یا غیر فیزیکی(خدمات) باشد. در این مولفه موارد مهم عبارت است از انواع محصولات برای فروش، نحوه بسته بندی و خدمات در حین فروش و بعد از فروش( مثل مرجوع کردن محصول، ضمانت)
قیمت در مدل چهارP همان هزینه‌ای است که مشتری برای دریافت محصول باید بپردازد. آنچه در قیمت اهمیت دارد این است که آیا قیمت محصول منطقی هست یا نه. در چه بازه‌های زمانی باید سیاست تخفیف و تشویق را پیاده کرد. انواع پرداخت کدام است (پرداخت نقدی و اقساط)
ترویج یعنی همان تبلیغ و شناساندن محصول به بازار هدف. در ترویج باید مشخص شود که از کدام کانال برای تبلیغ محصول استفاده کنیم. برای انتقال منظور از چه نوع متنی استفاده کنیم.
مکان در مدل چهارP یعنی فضا و زمانی که مشتری به محصول دسترسی پیدا می‌کند. در مکان باید بدانیم محصول از چه راهی توزیع خواهد شد و کدام مناطق مناسب برای توزیع محصول است.
مدل‌های بازاریابی
مدل‌های بازاریابی ابزاری است که در تدوین استراتژی‌های بازاریابی استفاده می‌شود و مدیران بازاریابی از طریق آن پتانسیل‌ها و توانمندی‌های مجموعه خود آشنا می‌شوند. در این فریم ورک‌ها موارد زیر مشخص می‌شوند، استراتژی‌های بازاریابی، شاخص‌های تبلیغات و محصولات. هدف نهایی در انتخاب مدل‌های بازاریابی تعیین استراتژی بازاریابی، مشخص کردن بازار هدف و پیش بینی درآمد شرکت است. همچنین چگونگی جذب مشتری و ارتباط با او، شیوه تعامل موثر با مشتری و میزان فروش در این مدل‌ها مشخص می‌شود.
مدل‌های بازاریابی متنوعی وجود دارند و شما براساس نیاز و شرایط کسب وکار خود می‌توانید مدل مناسب را انتخاب کنید.
معروف‌ترین مدل‌های بازاریابی مدل SOSTAC، مدل AIDA و مدل USP محصول می‌باشند. آشنایی با بعضی از این مدل‌ها به کامل شدن آموزش بازاریابی کمک می‌کند.
مدل SOSTAC از مدل‌های بازاریابی است که بر پایه پنج محور قرار دارد. استراتژی، اهداف، موقعیت، تاکتیک‌ها، فعالیت‌ها و کنترل پنج محور این مدل هستند. مدل AIDA بر مبنای سفر خرید مشتری قرار دارد و شامل چهار محور توجه، علاقه، درخواست و عمل می‌باشد. مدل USP یا پیشنهاد منحصر به فرد برای فروش. در این مدل شما تلاش می‌کنید تا تمایز خود را با سایر رقبا به مشتری خود توضیح دهید.
مراحل بازاریابی
• انتخاب هدف: باید مشخص کنید که هدف شما از بازاریابی چیست؟ در این قسمت باید میزان درآمد، تعداد سرنخ، تعداد مشتریان وفادار و… را مشخص کنید.
• انجام تحقیقات بازار: در اینجا باید درباره بازاری که قرار است محصولتان را عرضه کنید، اطلاعاتی به دست آورید. چقدر بازار هدف شما بزرگ است یا رقبای شما چه کسانی هستند و …
• شناسایی پرسونا و نیازهای مخاطب هدف: باید بدانیم خریدار احتمالی محصول ما چه ویژگیهایی دارد و نیازهای او چیست. پرسونا به معنای شخصیت است و ویژگیهای شخص را بیان می‌کند. مثلا تحصیل کرده جوان شاغل
• تعیین میزان بودجه مورد نظر: چه مقدار برای بازاریابی هزینه میکنیم.
• مشخص کردن استراتژی
• تحلیل و آنالیز برنامه تدوین شده
انواع بازاریابی
آشنایی با انواع بازاریابی آموزش بازاریابی را کامل می‌کند. بازاریابی را از چند جهت می‌توان تقسیم کرد. بازاریابی آنلاین و آفلاین، بازاریابی درونگرا و برونگرا و سایر انواع بازاریابی.
بازاریابی محتوایی که از طریق تولید محتوای مفید و هدفمند برای جلب اعتماد مخاطب تلاش می‌کند. بازاریابی ویروسی که از یک محتوای اثرگذار مثل ویدئو یا صوت یا عکس استفاده می‌کند تا کاربران محتوا را به انتشار بگذارند. بازاریابی شبکه‌های اجتماعی که با فعالیت در شبکه‌های اجتماعی برند و سازمان را به مخاطب معرفی می‌کند. سئوی سایت با بهبود جایگاه سایت در موتور جستجو که باعث دیده شدن بیشتر سازمان و برند می‌شود. بازاریابی مشارکتی که سازمان کوچکتر با تبلیغ برای سازمان بزرگتر، به شناخته شدن برند خود کمک می‌کند.
بازاریابی درونگرا به این ترتیب عمل می‌کند که ما سراغ مخاطب نمی‌رویم بلکه تلاش میکنیم تا مخاطب ما را پیدا کند. مخاطب از طریق تولید محتوا، سئو و … می‌تواند ما را پیدا کند. اما بازاریابی برونگرا بازاریابی است که در آن بازاریاب سراغ مشتری می‌رود. مثل فرستادن ایمیل یا پیامک،تبلیغات بنری سایت‌ها و تبلیغات محیطی در سطح شهرها و جاده‌ها.
جمع بندی
بازاریابی مسیری است که برای رساندن مشتری به محصول مورد نظرمان باید از آن عبور کنیم. مشتری برای خرید محصول از ما یک سفر را طی می‌کند و این سفر مراحل مختلفی دارد. مراحل سفر مشتری شامل آگاهی، توجه و در نهایت خرید است . برای اینکه بتوانیم در هر مرحله از این سفر به درستی او را همراهی کنیم نیاز به استراتژی بازاریابی داریم. مدل‌های مختلفی برای تدوین استراتژی در اختیار ماست. همچنین از ابزار و راههای متنوعی می‌توانیم پیام محصول و برند خود را به مشتری برسانیم.
