بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی (Guerilla Marketing) روش نوینی در مارکتینگ است، در این بازاریابی سعی میشود با برنامه ریزیهایی، روشهای نا منظم و نا متعارف تبلیغاتی، با بودجه و هزینه کم را به کار بگیرند. این روش نخستین بار توسط شخصی به نام جی کنراد لوینسون، ارائه شد. بنابراین میتوانیم بگوییم که بازاریابی چریکی نوعی بازاریابی است که بودجه کمی لازم داشته ولی نتیجه حداکثری به همراه میآورد زیرا در این نوع از بازاریابی تاکتیکها، ناگهانی و غیر قابل پیشبینی هستند. همانطور که دیدید معادل انگلیسی بازاریابی چریکی، Guerilla Marketing است. گوریلا در زبان فارسی به چریکی یا پارتیزانی ترجمه میشود و چریک هم به معنای جنگجوی غیر نظامی است که جنگهای نامنظم و با استراتژیهای کوچک را انجام میدهد در حالیکه میزان خسارت به دشمن، زیاد خواهد بود.
پس منطقی است که از اصطلاح چریکی برای این نوع بازاریابی استفاده شود. در بازاریابی چریکی، وقتی رقابت با برندهای دیگر، تنگاتنگ است، از استراتژیهای نا متعارف استفاده میشود تا مخاطبان را به خود جلب کند. این استراتژیها ممکن است بر اساس تعجب، شگفت زدگی و انگیزه دادن به مخاطب باشند، به طوری که تعداد زیادی از افراد با آن ارتباط برقرار کنند. بر اساس آمار میتوان گفت، میزان نتیجهگیری از بازاریابی چریکی، بسیار بیشتر از روشهای عادی و سنتی است.
در این مطلب به موضوع بازاریابی چریکی با دقت بیشتری میپردازیم، حال که تا اینجا متوجه ماهیت بازاریابی چریکی شدیم، میتوانیم بررسی دقیقتری از آن داشته باشیم.
بازاریابی چریکی چه اصولی دارد؟
بر اساس تعریفهایی که در ابتدای مطلب ارائه کردیم، مشخص شد که بازار یابی چریکی چند خصوصیت دارد، اول اینکه برنامهها و تاکتیکهای آن نامتعارف و نامنظم است، دوم اینکه هرینه آن نسبت به تبلیغات دیگر کم است و سوم اینکه نتیجهای که از آن حاصل می شود، حداکثری و زیاد است. میتوان گفت بازاریابی چریکی نوعی بازاریابی پنهان یا زیر پوستی است چرا که مخاطب گاهی اوقات متوجه نمیشود که سناریویی پشت صحنه این تبلیغات و بازاریابی وجود دارد. همچنین در این روش، در حالیکه هدف دقیقاً یافتن مشتری است ولی تاکتیکها تمام قوانین مربوط به بازاریابی سنتی را می شکنند و اصلاً به همین دلیل است که بازاریابی چریکی، موفق عمل میکند.
بازاریابی چریکی برای چه کسب و کارهایی مناسب است؟
وقتی آقای کنراد لوینسون، بازاریابی چریکی را معرفی کرد، آن را مناسب کسب و کارهای کوچک میدانست، زیرا معمولاً کسب و کارهای کوچک، قادر نیستند هزینههای زیادی برای تبلیغات بپردازند و هم لازم است در مدت زمان کوتاهی شناخته شوند، از این رو، آقای لوینسون، بازاریابی چریکی را برای کسب و کار های کوچک مناسب دید. بعد از معرفی این ایده، او کتابهای بسیاری درباره این نوع بازاریابی تألیف و منتشر کرد ولی بسیاری همچنان عقیده داشتند که بازاریابی چریکی محدود به شرکت های کوچک است و برای کمپانیهای کلان به درد نمیخورد. ولی شرکت بزرگی مانند کوکاکولا دست به اقدام جالبی زد. در یک دانشگاه ماشین ونی گشت میزد و به دانشجویان نوشابههای خنک عرضه میکرد، دانشجویان از این برنامه استقبال کردند و بعد از مدتی کوکاکولا اعلام کرد سود بیشتری بدست آورده است و این برنامه را که ماشین شادی نام داشت، توسعه داد.
انواع بازاریابی چریکی
انواع بسیاری از بازار یابی چریکی وجود دارد که در اینجا تعدادی را نام میبریم:
بازار یابی چریکی مردمی
این بازاریابی بر اساس روابط مردم شکل میگیرد. به عبارتی میتوان گفت تکیه این نوع بازاریابی چریکی بر کمپین های مردمی است. برای اینکه بتوانید برندی را به مردم معرفی کنید، میتوانید این کار را توسط خودشان انجام دهید، کافیست افراد با روابطی که دارند، محصول یا برند را به هم معرفی کنند. این فعالیت مردمی تحت پوشش شرکتی خاص، برای مثال میتواند یک فعالیت خیریه باشد.
بازاریابی چریکی محیطی
بازاریابی محیطی بیشتر شبیه به یک افتتاحیه یا اعلام شروع به کار برندی خاص است. این روش بهخصوص برای شرکت های نوپا که تازه فعالیت خود را آغاز کرده اند، نتیجه میدهد. همچنین بازاریابی چریکی محیطی یک روش نامحسوس است که تنها در محیط حضور پیدا می کند.
بازاریابی چریکی ویروسی
چنین به نظر میرسد که در سالهای اخیر همه افراد با این نوع از بازاریابی آشنا شده باشند، یکی از شبیهترین انواع مارکتینگ به بازاریابی ویروسی، نتورکها هستند. در این روش هم استراتژیها و تاکتیکها غیر قابل پیشبینی هستند و مانند بازاریابی مردمی بر پایه روابط انسانی، بنا شده است.
بازاریابی چریکی حضوری
یکی از مهمترین بازاریابیهای چریکی، همین نوع حضوری است. لازم به گفتن نیست که هر برندی که میخواهد در ذهن مردم ماندگار شود باید مرتب در زندگی مردم حضور داشته باشد. در گذشته این حضور و تبلیغات، محدود به رسانههایی مانند تلویزیون و رادیو و بنرهای تبلیغاتی بود ولی در حال حاضر یکی از مهمترین ابزار برای پیادهسازی بازاریابی چریکی حضوری، شبکههای اجتماعی هستند. وقتی مخاطبانی که میخواستید به دست آوردید باید با یک روش چریکی آنها را حفظ کنید. مثلاً اکانت های اینستاگرام و توییتر و … را مرتبا به روز رسانی کنید تا به مخاطبان خود این سیگنال را بدهید که هنوز وجود دارید و فعال هستید. البته صرف چند پست نمیتواند مخاطبان شما را حفظ کند، بلکه باید در زندگی آنها حضور پیدا کنید، با استفاده از مسابقات و جوایز و نظر سنجیها این کار را به خوبی میتوانید انجام دهید. بر اساس آمار مشخص شده است که بازده این نوع تبلیغات نسبت به بودجه آن، بسیار زیاد میباشد.
بازاریابی چریکی تجربهای
یکی از انواع جالب و هیجان انگیز بازاریابی چریکی، این نوع بازار یابی است، در این تبلیغات امکاناتی برای افراد جامعه ایجاد میشود که بتوانند محصول یا خدمات شرکت را به رایگان استفاده کنند و اگر تجربه آن را دوست داشتند، محصول را بخرند. مثال ساده و واضح از بازاریابی تجربه ای، اشانتیونها هستند! همه اشانتیون ها را دوست دارند و این روش هم در بسیاری از شرکت های تولید کننده مرسوم است. در سالهای اخیر برخی از کپانیهای معتبر تولید عطر، در مجلات مد به تبلیغات پرداختند و عطری را که معرفی میکردند در یک کپسول کوچک ریخته و به صفحه مجله میچسباندند، به این ترتیب خوانندهای که تبلیغ عِطر را میدید همان لحظه میتوانست با فشار دادن و شکستن کپسول، شمه ای از بوی عِطر را تجربه کند. همانطور که حدس میزنید تقریباً همه افراد وقتی محصولی را لمس کنند، به احتمال بالایی طالب آن خواهند بود و به این ترتیب بود که عطرهای گران قیمت هم به سود بالایی رسیدند.
جمعبندی
اگر در زمینه بازاریابی فعالیت میکنید میدانید که یکی از مهمترین راهها برای فروش یک محصول یا خدمات، ایجاد احساسات در افراد است و بازاریابی چریکی در همین لحظه به کمک شما میآید تا با خلاقیت و ابتکار، باهزینهای کم، این حسی را که نیاز دارید در مشتری بالقوه خود، ایجاد کنید. تجربهها و نظرات خود را درباره بازاریابی چریکی، در قسمت کامنتها با ما در میان بگذارید.