اگر می‌خواهید شرایط فعلی کسب و کار خود را بررسی کنید یا به دنبال گسترش بازارهای خود هستید یا فقط قصد توسعه استراتژی خود را دارید، احتمالاً تجزیه و تحلیل مدل SWOT یکی از اولین اقداماتی است که می‌توانید برای رسیدن به اهداف انجام دهید. امروزه، تعدادی مثال برای مدل SWOT وجود دارد که جز بهترین نمونه های کاربرد مدل SWOT محسوب می‌شوند و می‌توانند الهام بخش شما برای درک و استفاده بهینه از نتایج این مدل باشند.
مثال برای مدل SWOT
ما در این مقاله یک مثال برای مدل SWOT از موفق‌ترین شرکت‌های جهان برای کمک به شما برای بهره گیری درست از این مدل ارائه کرده ایم؛ اما قبل از این مثال اجازه دهید به ابعاد مدل SWOT بپردازیم. در واقع نام این مدل مخفف این ابعاد است.
نقاط قوت (داخلی)
هنگام بررسی نقاط قوت خود در مدل SWOT باید به این سؤال پاسخ دهید: آیا شرکت من مزیت رقابتی خاصی نسبت به مهم‌ترین رقبای من دارد؟ این مزیت رقابتی می‌تواند مربوط به وجود یک فناوری خاص، سهولت دسترسی به منابع، شخصی سازی اکثر محصولات و غیره باشد.
با ارزیابی نقاط قوت خود می‌توانید مشاهده کنید موقعیت فعلی شما در بازار چگونه است و از مزیت‌هایی که به بازار ارائه کرده اید، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
نقاط ضعف (داخلی)
نقاط ضعف، دقیقاً نقطه مقابل نقاط قوت سازمان شما است. در واقع هنگام بررسی نقاط ضعف کسب و کار خود باید به این سؤالات پاسخ دهید: رقبای شما در چه زمینه ای بهتر از شما عمل می‌کنند؟ آن‌ها چه مزیت آشکاری نسبت به شما دارند؟ آیا محصول یا خدمتی را که ارائه می‌دهید می‌تواند بهبود یابد یا این امر ممکن نیست؟
فرصت‌ها (خارجی)
بُعد دیگر مدل SWOT بررسی روندهای مثبت است که می‌توانند نشان دهنده فرصتی جدید برای کسب و کار شما باشند. این فرصت‌ها معمولاً خارج از محیط داخلی سازمان شما وجود دارند. به طور مثال این فرصت‌ها می‌توانند شامل تغییرات در صنعت، تغییر در چشم انداز رقبای اصلی شما و یا حتی تغییر در قوانین صنعت شما باشند.
به عنوان نمونه، در دوران همه‌گیری ویروس کرونا شرکت‌هایی مانند نایک و آدیداس در بخشی از سبد محصولات خود، ماسک‌ها را در وب‌سایت‌های خود عرضه کردند. در واقع این شرکت‌ها از طریق تغییرات جدید، فرصت‌هایی را شناسایی کردند که منجر به افزایش سودآوری آن‌ها شد.
تهدیدها (خارجی)
تهدیدها بٌعد دیگر مدل SWOT است که خارج از محیط داخلی کسب و کار شما وجود دارند. اگر شما این تهدیدها را نادیده بگیرید، روی رشد و موفقیت کسب و کار شما تأثیر منفی خواهد داشت. نمونه هایی از این تهدیدها عبارتند از مسائل مرتبط با زنجیره تأمین، تغییر شرایط بازار، تغییر در قوانین و مقررات جاری.
البته همیشه تشخیص این تهدیدها به آسانی امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین شما باید به طور فعال تهدیدهای احتمالی را پیگیری کنید تا به موقع اقدامات مناسب را برای جلوگیری از تأثیر آن‌ها بر کسب و کار خود انجام دهید. آیا اخیراً رفتار مشتریان شما در مورد استفاده از یک محصول خاص تغییر کرده است؟ با پاسخگویی به چنین سؤالاتی می‌توانید بهتر بازار و تهدیدهایی را که در انتظار کسب و کار شما هستند درک کنید.
تا این بخش از مقاله با ابعاد مختلف مدل SWOT آشنا شده اید. در ادامه، یک مثال برای مدل SWOT را از موفق‌ترین شرکت‌های جهان یعنی شرکت کوکاکولا، برای درک بهتر شما از این مدل ارائه کرده ایم.
نقاط قوت شرکت کوکاکولا (یک مثال برای مدل SWOT)
تنوع محصولات – یکی از برجسته ترین نقاط قوت شرکت کوکاکولا، تنوع زیاد محصولات آن در گروه‌های مختلف است؛ به عبارت دیگر، بیش از 500 برند در 200 شرکت، به شرکت کوکاکولا تعلق دارد. این نقطه قوت به تنهایی موجب تسلط بالای این شرکت در بازار شده است. علاوه بر این، تنوع تخصصی محصولات این شرکت روی کاهش فضای رقابتی بازار آن تأثیر زیادی داشته است.
سهم بازار
شرکت کوکاکولا با سهم بازار 43 درصد در صنعت نوشابه، نسبت به اکثر رقبای مهم خود موقعیت بسیار خوبی دارد؛ بنابراین رقابت با کوکاکولا بسیار دشوار است.
شناخت از برند
کوکاکولا یکی از شناخته شده ترین برندهای جهان است و این مزیت از مهم‌ترین مزیت‌های این شرکت در مقایسه با رقبای آن به شمار می‌رود. علاوه بر این، این معروفیت گسترده برند موجب شده است که هر محصول یا برند جدیدی که روی این شرکت سرمایه گذاری می‌کند پس از مدت کوتاهی دیده می‌شود.
دستورالعمل‌های سرّی
به عنوان آخرین مزیت، این شرکت با داشتن یک دستورالعمل سرّی برای ساخت مهم‌ترین محصول خود یعنی نوشابه، بسیار متمایز از رقبای خود شده است؛ بنابراین رقبای این شرکت به سختی می‌توانند محصولی مشابه آن تولید کنند.
ترندهای سلامتی
یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف این شرکت عدم توانایی آن در انطباق با ترندهای سلامت است. به دنبال افزایش آگاهی مردم در مورد مضرات مواد غذایی ناسالم و قند، محصولات مشابه سالم‌تر باید جایگزین نوشیدنی‌های گازدار و شیرین شوند.
جایگزین کردن قند
یکی دیگر از نقاط ضعف این شرکت مرتبط با سلامتی است، زیرا این شرکت برای بهبود کیفیت محصول و حفظ طعم محصول خود نتوانسته است جایگزینی برای قند پیدا کند. شرکت کوکاکولا سالیان سال است که تلاش می‌کند یک جایگزین مناسب و سالم برای قند پیدا کند و اما تاکنون موفق نشده است.
تثبیت موقعیت فعلی – تثبیت موقعیت فعلی کوکاکولا و نوشابه های آن هم یک نقطه قوت است و هم یک نقطه ضعف؛ زیرا همه افراد جهان برند و محصولات آن را می‌شناسند و همه شرکت‌ها آرزو دارند به چنین معروفیتی برسند.
با این حال، این امر به این دلیل ضعف محسوب می‌شود که این شهرت خاص جهانی، تغییر را برای این شرکت دشوار کرده است؛ زیرا قطعاً در بین نوشیدنی‌های شیرین با یک دستورالعمل سرّی، یک از بهترین‌ها نیست.
ترندهای فعلی
اگر شرکت کوکاکولا بتواند به ترندهای فعلی سلامت توجه کند و به خوبی به آن‌ها واکنش نشان دهد، فرصت بزرگی خواهد داشت تا سهم بازار خود را افزایش دهد؛ و بخش عمده صنعت نوشابه را متعلق به خود سازد. به ویژه اگر بتواند در زمینه یافتن یک جایگزین سالم برای شکر موفق شود.
کم بودن رقبای مهم
به دلیل تسلط این برند در صنعت نوشابه و کم بودن رقبای مهم برای محصولات این شرکت، کوکاکولا می‌تواند محصولات جدیدی را با کمک استراتژی‌های بازاریابی مناسب به سرعت در بازار عرضه کند.
وجود محصولات جایگزین سالم‌تر
اگرچه این شرکت در زمینه نوشابه‌ها بر بازار تسلط دارد، اما بسیاری از محصولات سالم‌تر جایگزین، در بازار وجود دارند. به عنوان مثال آب‌های طعم‌دار، اسموتی‌ها، نوشیدنی‌های ارگانیک، آب‌میوه‌های طبیعی جایگزین‌هایی برای نوشابه های قند دار هستند و با آگاهی بیشتر مردم نسبت به مضرات مواد قندی، آن‌ها این نوع نوشیدنی‌ها را ترجیح می‌دهند.
انتشار اطلاعات منفی در مطبوعات و رسانه ها
با اینکه شرکت کوکاکولا به دلیل استفاده از استراتژی‌های بازاریابی منحصر به فرد و آگاهی گسترده از برند خود شناخته شده است، اما به دلیل ناسالم بودن محصولاتش در مطبوعات و رسانه ها مورد هجوم قرار گرفته است. با انجام بررسی‌های جدی‌تر، ساخت ویدیوهای یوتیوب و حتی انتشار مقالات از منابع معتبر ممکن است این شرکت در بلندمدت دچار ضرر و زیان‌های جدی شود.
