مصورسازی داده یعنی بجای اینکه فقط به شکل تئوری در مورد داده ها و اطلاعات صحبت کنید و داستان پردازی نمایید، به آنها نشان دهید، به همین دلیل قصد داریم بهترین و مؤثرترین نکات برای جذاب کردن و اثرگذاری بیشتر مصورسازی داده را با شما به اشتراک بگذاریم.
انسان ها طوری مغز آنها برنامه ریزی شده که به جلوه های بصری واکنش نشان دهند و به همین دلیل مغز ما تصاویر را 60 هزار مرتبه سریعتر از متن پردازش می کند.
صنعت روزنامه نگاری
تصاویر را می توان در طی تنها 13 میلی ثانیه تشخیص داد و اثر خود را بگذارند و به همین دلیل شاهد هستیم که اینقدر تبلیغات به لوگوها و تصویرسازی وابسته هستند.
یک نمودار یا طرح گرافیکی ساده قادر است تا خیلی سریع درک کافی از مطلب مورد نظر را به مخاطب منتقل کرده و فهم مجموعه داده های پیچیده را تسهیل کند.به همین دلیل از چندین سال پیش تاکنون در نشریات و صنعت روزنامه نگاری شاهد هستیم که از نمودارها و اینفوگرافیک ها برای تکمیل داستان های خود استفاده می کنند.
اینفوگرافیک ها
در واقع، مصورسازی داده به حدی در بازگویی یک داستان و روایتی خاص موفق عمل کرده اند که در اغلب موارد به جای اینکه نقش تکمیل کنندگی داشته باشند، مؤلفه اصلی به شمار می روند.
محض اطلاع بد نیست بدانید که مصورسازی داده واقعی، زمینه یا فیلد بسیار معتبری در روزنامه نگاری داده (دیتا ژورنالیسم، روزنامه نگاری مبتنی بر داده، روزنامه نگاری داده محور)، و نه اینفوگرافیک های اسپم، محسوب می شود که در حدود سال 2012، در دنیای SEO تولید بی رویه این اینفوگرافیک ها شروع شد. تاکتیکی که از خیلی وقت پیش منسوخ شده است.
استراتژی برای جذب مخاطب
اما مصورسازی داده از داده های با کیفیت کاملا متفاوت است و همیشه ابزاری قدرتمند و مفید برای بازاریابی و همچنین ارزشمند برای ژورنالیست ها بوده است.
با توجه به جایگاه بسیار خوب این استراتژی برای جذب مخاطب و اثرگذاری بیشتر روی آنها، در ادامه قصد داریم 8 نکته بسیار مهم را با شما به اشتراک بگذاریم تا مصورسازی داده شما موفقتر عمل کند.
مصورسازی داده بهترین تکنیک برای انتقال مفهوم محتوا به تمامی مخاطبین
1- دقت کنید که داده های شما به اندازه کافی متقاعد کننده و اثرگذار باشند
اولین قانون مصورسازی داده است این است که همه چیزی بستگی به میزان کیفیت و اعتبار داده های شما دارد پس اگر داده های خوبی در اختیار ندارید، به فکر مصورسازی داده هم نباشید!
اگر بودجه خوبی در اختیار دارید پس به فکر جمع آوری داده های یونیک باشند چرا که چیزی است که همه آرزوی آن را دارند و هدف نهایی همه است اما اگر منابع کافی در اختیار ندارید، منابع داده ای معتبر رایگان هم وجود دارند که می توانید از آنها استفاده کنید.
مجموعه داده ها
اگر کمی تلاش کرده و تحقیق کنید، می توانید مجموعه داده هایی پیدا کنید که دیگران هنوز استفاده نکرده اند پس حتما به طور منظم منابع مربوط به کسب و کار خود را چک کنید.
به هر حال این رقابتی است که هر کسی زودتر به این اطلاعات دست پیدا کند و منتشر کند برنده است و مخاطبان را به خود جذب می کند. قطعا وقتی مصورسازی داده ها را انجام دهید و آن را منتشر کنید و بفهمید که رقیب شما یکی دو روز زودتر این کار را انجام داده، واقعا ناراحت کننده است.
محتواهای زیاد
البته اگر خیلی در زمینه مصورسازی داده سریع نیستید تا بتوانید زودتر از رقیبان مطالب خود را منتشر کنید، می توانید داده های فعلی را به شیوه ای جدید بررسی کنید یا اینکه مجموعه داده ها را به شکلی جدید با یکدیگر ترکیب کنید و مصورسازی داده روی آنها انجام دهید.
در حال حاضر هم محتواهای زیادی هستند که از کمپین های سایر رقبا الهام می گیرند و آن را به شکلی جدید تفسیر کرده و معمولا هم به موفقیت زیادی دست پیدا می کنند. اکثر ایده های بزرگ و عالی که الان مطرح هستند ریشه در ایده های دیگر دارند.
تکنیک مصورسازی
در هر صورت حتما دقت داشته باشید که داده های شما به اندازه کافی اثرگذار و قدرتمند باشند که بتوانند از یک داستان یا کمپین حمایت کنند.
بدترین محتواها، محتواهایی هستند که از تکنیک مصورسازی داده رقبا کپی برداری کرده اند حتی بدون اینکه داده های اولیه با کیفیت باشند. حتی اگر به یک خوک رژلب هم بزنید باز هم خوک است (یعنی تلاش زیادی که برای انجام تغییرات سطحی در یک چیز یا موضوعی انجام می شود اما در عمل هیچ فایده ای ندارند).
2- حتما از داده هایی استفاده کنید که مناسب داستان یا روایت محتوایی شما باشد
قانون بعدی مصورسازی داده این است که حتما از داده هایی استفاده کنید که با کاربرد مدنظر شما مرتبط باشند. داده های شما باید مرتبط با محتوا و نه متضاد با آن باشند، ضمنا هیچ موقع به زور از تکنیک مصورسازی داده برای یک داستان یا روایتی که مناسب آن نیست استفاده نکنید.
اگر به درستی از تکنیک مصورسازی اطلاعات یا داده ها برای ترکیب کردن داده های پیچیده استفاده کنید، قطعا ترندها و ایده هایی از آن ایجاد خواهد شد که هیچ موقع داده های خام در محتوای شما نمی توانستند به چنین موفقیتی برسند.
3- طراحی مصورسازی داده را بیش از حد پیچیده نکنید
حتما بخاطر داشته باشید که هدف اصلی مصورسازی داده این است که اطلاعات را به شیوه ای قابل فهم به مخاطب منتقل کند. بعضی افراد به حدی خود را در طراحی غرق می کنند و فراتر از حد نیاز آن را پیچیده تر می کنند که انگار فقط طراحی آن مهم است.
در نظر این افراد ظاهر مهمتر از باطن است (طراحی مهمتر از محتوا و داده هاست).
مصورسازی داده بُعد جدیدی به داده ها می بخشد و این کار ابزاری قدرتمند در بیان یک موضوع یا اطلاعاتی است که مربوط به یک بازه زمانی هستند.
طراحی بصری ساده
شاید بتوان گفت اولین باری که از این تکنیک به شکل نمودار میله ای استفاده شد، توسط Matt Navarra بود که موضوع پست آن این بود: «15 برند برتر جهانی در طی 19 سال اخیر».
روشی بسیار ساده اما بسیار تأثیرگذار و جالب توجه در ذهن مخاطبین، ضمن اینکه هیچ طراحی بصری پیچیده ای هم نداشت.
پس تنها چیزی که شما نیاز دارید یکسری داده های جذاب و ارزشمند است که مخاطبین هم نسبت به آنها علاقه مند باشند و سپس یک طراحی بصری ساده و اثرگذار تا آنها را نشان بدهید (پروسه مصورسازی داده به بیان بسیار مختصر و مفید). پس نیاز نیست طراحی پیچیده ای داشته باشید.
4- از فرم مناسب گراف (نمودار) برای داده ها و مخاطبین خود استفاده کنید
همانطور که تلاش می کنید از کلمات مناسب برای توصیف یک ایونت استفاده کنید از فرم نمایشی صحیح هم برای داده های خود استفاده کنید.
نمودارها و چارت های بسیار متنوعی وجود دارند – دایره ای، میله ای، اسکتر یا نقاط پراکنده، خطی، حبابی، جریان داده، راداری، فریم دیاگرام، قیفی، کروپلت (Choropleth)، آبشاری، درختی، اشعه خورشید، وِن (Venn) و غیره. اما دلیل هم نمی شود که همه آنها برای داده شما مناسب باشند.
تولید و طراحی های پیچیده
وقتی بیش از حد غرق در یک موضوع شده باشیم، اغلب اوقات یادمان می رود که بقیه هم همان میزان درکی که از موضوع داریم را ندارند به عبارتی دچار نفرین دانش (The Curse of Knowledge) شده ایم.
مثلا با خودتان می گویید چون در تولید و طراحی های پیچیده تبحر دارید، باید مخاطبین هم به آن اذعان کرده و من را تشویق کنند در صورتی که توجه ندارید وقتی مخاطب شما اصلا نفهمد در مورد چه چیزی صحبت می کنید، طراحی نمودار شما هم عملا بی فایده است.
طراحی نمودارها
مثلا 63% از آمریکایی ها حتی نمی دانند که چطور باید یک نمودار اسکتر را بخوانند پس اگر مصورسازی داده را با نمودار اسکتر انجام دهید چه اتفاقی می افتد؟
پس حتما از خودتان بپرسید: برای چه کسی طراحی می کنم؟
در طراحی نمودارها برای مصورسازی داده نباید به خودتان فکر کنید بلکه باید به مخاطب خود فکر کنید. هدف شما این است که اطلاعات خام خود را به فرمی تبدیل کنید که درک آن راحت باشد. به این موضوع حتما فکر کنید.
5- روی هدف اصلی تمرکز کنید
قبل از تولید هر محتوا، همیشه از خودتان بپرسید:
هدف چیست؟
حتما باید برای مصورسازی داده های شما یک هدف اصلی یا توضیحی وجود داشته باشد تا مخاطب شما سردرگم نشود چرا که حتی داستان ها هم هدف خاصی دارند پس از نمایش داده های بصری بی ربط پرهیز کنید.
مصورسازی داده نشان دهنده، ثابت کننده یا بولد کننده یک ایده یا حمایت کننده یک اظهارنظر است پس حتما چنین ایده یا هدفی را خیلی واضح برای مخاطب خود توضیح دهید و سعی نکنید با اضافه کردن موارد اضافی از بحث اصلی دور شوید.
6- از رنگ ها به شکل مؤثر البته همراه با محدودیت استفاده کنید
صرف اینکه بی نهایت رنگ داشته باشیم به این معنی نیست که باید از همه آنها در یک صفحه و به شکل همزمان استفاده کنید. آموزش رنگ موضوع بسیار سختی است چون مقوله ای شخصی و احساسی است.
قوانینی در مورد تئوری استفاده از رنگ ها وجود دارند اما در نهایت هر کسی براساس تجربه و ترجیحات شخصی خود از یکسری رنگ ها استفاده کرده و ریزه کاری هایی به آن اضافه می کند.
کلمات کلیدی یا اصلی محتوای خود
توصیه ما این است که در مصورسازی داده ها در نمودار و چارت از تعداد محدودی رنگ استفاده کنید تا مخاطب دچار سردرگمی نشود. استفاده از رنگ ها باعث می شود تا مؤلفه های مختلف یک صفحه را هایلایت کنید تا در نهایت درک آن برای مخاطب راحتتر شود.
مثلا می توانید کلمات کلیدی یا اصلی محتوای خود را به رنگی تبدیل کنید که به خوبی نسبت به بقیه متن متمایز شود. یا مثلا در مصور سازی داده از درجه تاری و روشنی یک یا چند رنگ استفاده کنید (نقشه کروپلت). ترجیحا نیز از رنگ هایی استفاده کنید که از قبل در ذهن مخاطب معادل با آن وجود دارد مثلا رنگ قرمز برای شکلک ها به معنای عصبانیت است.
7- برای مشخص کردن موارد اصلی در صفحه اصلی، از سلسله مراتب بصری استفاده کنید
وقتی اولین بار وارد یک صفحه می شوید، چشم شما فورا جذب نقاط کلیدی آن می شود و به همین دلیل صفحه ای که خوب طراحی شده باشد، هدف خود را به خوبی می داند و آن را در مرکز توجه دید بیننده قرار می دهد.
تفاوت در سایز یا اندازه واضح ترین روشی است که مصورسازی داده می تواند به کمک آن سلسله مراتب داده ها و اطلاعات را به مخاطب بفهماند.
استفاده از رنگ مطرح
روش دیگر ساخت سلسله مراتب بصری (Visual Hierarchy) کمک گرفتن از رنگ و موقعیت در صفحه است. استفاده از فضای منفی (Negative Space) که بخش های مختلف را از هم جدا می کند، تکنیکی است که هر طراحی نسبت به آن آشنایی دارد.
پس از سایز استفاده از رنگ مطرح است که برای افزایش ارتباط و درک داده های مختلف با یکدیگر استفاده می شود لذا نیازی به شاخ و برگ دادن به موضوع و طراحی نیست.
8- به خاطر داشته باشید که چرا از مصورسازی داده استفاده می کنید و روی هدف خود بمانید
به عنوان آخرین نکته، همیشه به خاطر داشته باشید که چرا شروع به تولید مصورسازی داده از داده های خام کرده و دلیل آن چیست؟ دلیل آن این است که هر داده ای معنا و مفهومی دارد و اینکه برای مخاطب شما چه مواردی جالب توجه هستند.
جمع بندی مطالب
برای اینکه مصورسازی داده شما جذاب و اثرگذار باشد باید موارد زیر را انجام دهید:
- دقت کنید که داده های شما به اندازه کافی متقاعد کننده و اثرگذار باشند
- حتما از داده هایی استفاده کنید که مناسب داستان یا روایت محتوایی شما باشد
- طراحی مصورسازی داده را بیش از حد پیچیده نکنید
- 8 Tips to Make Your Data Visualization More Engaging & Effective
- از فرم مناسب گراف (نمودار) برای داده ها و مخاطبین خود استفاده کنید
- روی هدف اصلی تمرکز کنید
- از رنگ ها به شکل مؤثر البته همراه با محدودیت استفاده کنید
- برای مشخص کردن موارد اصلی در صفحه اصلی، از سلسله مراتب بصری استفاده کنید
- به خاطر داشته باشید که چرا از مصورسازی داده استفاده می کنید و روی هدف خود بمانید