احتمالا زمان تردد در سطح شهر با بیلبوردهای مختلفی که شما را به ترک سیگار، کاهش سرعت و یا کمک به سالمندان راهنمایی می کنند مواجه شده اید. این تبلیغات بخشی از بازاریابی اجتماعی ( Social Marketing ) هستند.
بازاریابی اجتماعی یا Social Marketing
بازاریابی اجتماعی بازاریابی است که برای ایجاد تغییرات اجتماعی طراحی شده است نه اینکه مستقیما برای فروش یک محصول و یا به سود رساندن یک برند باشد. در این نوع تبلیغات با استفاده از تکنیک های سنتی بازاریابی، آگاهی از یک مشکل یا علت بروز آن را افزایش می دهند و هدف آن متقاعد کردن مخاطب برای تغییر رفتارهای او است.
بنابراین در بازاریابی اجتماعی به جای فروش یک محصول تمرکز بر ایجاد تغییر مورد نظر در رفتار یا سبک زندگی افراد است که به طور کلی به نفع جامعه خواهد بود. این سود برای منافع عمومی همیشه نکته اصلی در این تبلیغات است و به جای نشان دادن چگونگی بهتر بودن یک محصول نسبت به محصولات رقیب، بازاریابی اجتماعی برای تغییر افکار، رفتارها یا اقدامات نامطلوب رقابت ایجاد می کند.
بازاریابی اجتماعی معمولاً برای موارد زیر استفاده می شود:
بهداشت و ایمنی
- ضد سیگار
- ضد مواد مخدر
- ترویج ورزش و تغذیه سالم
- رانندگی ایمن
دلایل محیطی
- مبارزه با جنگل زدایی
- تفکیک زباله
- اطلاع رسانی در مورد گونه های در معرض خطر
فعالیت های اجتماعی
- مبارزه با کلیشه های جنسیتی
- حمایت از کودکان و سالمندان
- کمپین های خیریه
چه کسی تبلیغات بازاریابی اجتماعی (Social Marketing) را آغاز می کند؟
سازمان های غیرانتفاعی و موسسات خیریه اکثر کمپین های بازاریابی اجتماعی را اجرا می کنند. سازمان های دولتی، ائتلاف های اضطراری مانند پلیس، آتش نشانی و سازمان بهداشت و درمان نیز آنها را اداره می کنند. علاوه بر این برندهای تجاری نیز گاهی اوقات به دلایلی که به آن علاقه دارند کمپین های بازاریابی اجتماعی را حمایت می کنند.
اهمیت بازاریابی اجتماعی (Social Marketing)
چرا بازاریابی اجتماعی اینقدر مهم است؟ به تبلیغات سنتی محصولات یا خدمات فکر کنید. شما به راحتی متقاعد نمی شوید که یک محصول یا خدمات را فقط از طریق یک آگهی بررسی کرده و بخرید. اما یک تبلیغ خوب چگونه توجه شما را به خود جلب می کند؟ یا فوق العاده خلاقانه است یا باعث خنده، گریه یا فکر در شما می شود. هر آگهی شما را قانع نمی کند که محصول یا خدماتی را که تبلیغ می کند را بررسی کنید اما یک تبلیغ خوب خلاقیت یا احساسات را ترغیب می کند تا توجه و انگیزه افراد را برای انجام این کار جلب کند.
این همان بازاریابی اجتماعی است. مردم دوست ندارند به آنها گفته شود چه کاری انجام دهند. برخی از افراد نیز ممکن است انجام یک رفتار مفید اجتماعی را بیش از حد دشوار بدانند یا ممکن است فکر کنند که نمی توانند به تنهایی آن را انجام دهند بخصوص اگر به انجام آن عادت کرده باشند، مانند کشیدن سیگار و یا ریختن زباله بر روی زمین. اما بازاریابی اجتماعی با اجرای خوب توجه را به خود جلب می کند و از طریق خلاقیت و احساسات در مورد یک مسئله اجتماعی آگاهی را گسترش می دهد. از همه مهمتر این کار یک روش ساده و جذاب برای بهبود جهان است.
نکات مهم در مورد بازاریابی اجتماعی
در ادامه بد نیست بدانیم چه چیزهایی بازاریابی اجتماعی نیست.
بازاریابی شبکه های اجتماعی: معمولا در ابتدا که با واژه ی بازاریابی اجتماعی مواجه می شویم به سرعت ذهن به سمت بازاریابی در شبکه های اجتماعی می رود که در واقع ارتباطی با بازاریابی اجتماعی در معنای مورد نظر ما ندارد. در واقع می توان از شبکه های اجتماعی برای تحقق این اهداف استفاده کرد اما بیشترین بازاریابی در شبکه های اجتماعی معطوف به تبلیغ محصول یا خدمات است.
کمک های مالی: اگر شرکتی کمک مالی خود را که به یک موسسه خیریه می دهد بازاریابی اجتماعی محسوب نمی شود زیرا هدف آنها تا حد زیادی تقویت اعتبار خود است.
بازاریابی محصولات “سبز” یا “خیریه”: اگر شرکتی در حال فروش بطری های آب سازگار با محیط زیست، اتومبیل های هیبریدی، ظروف ناهار قابل استفاده مجدد یا سایر محصولات سبز باشد نیز نمی توان آن را به عنوان بازاریابی اجتماعی در نظر گرفت زیرا در این نوع تبلیغات نیز تمرکز اصلی بر فروش یک محصول است. در حالی که در بازاریابی اجتماعی تمرکز صرفا بر تغییر رفتار در جهت منافع عمومی است.
۴ عنصر اصلی در هر کمپین بازاریابی اجتماعی
محصول، قیمت، مکان و تبلیغات به عنوان ۴ عنصر اصلی در هر کمپین بازاریابی شناخته شده اند. شما باید قبل از اینکه کمپین بازاریابی اجتماعی خود را طراحی کنید این فاکتورها را مشخص کنید و هنگام طراحی آنها را در کانون توجه قرار دهید.
محصول: در بازاریابی اجتماعی محصول همان اقدام اجتماعی مورد نظر و مزایایی است که این عمل به همراه دارد. اطمینان حاصل کنید که این تغییر تا حد امکان فریبنده و شفاف ارائه شود زیرا مخاطبان شما باید بتوانند به سرعت و به راحتی محصول شما و مزایای آن را درک کنند تا برای داشتن یا انجام آن ترغیب شوند.
قیمت: قیمتی را که مخاطب شما معتقد است برای انجام کنش اجتماعی مطلوب باید بپردازد. این قیمت همیشه پولی نیست. بنابراین هنگامی که در حال طراحی یک کمپین بازاریابی اجتماعی هستید باید درباره موانعی که مانع انجام رفتار صحیح مخاطبان شما شود فکر و تحقیق کنید.
مکان: در چه مکانی می خواهید مخاطبان شما رفتار مورد نظر را انجام دهند؟ چگونه می توان راه هایی را ارائه کرد که انجام آن رفتار در آن مکان آسان تر شود؟ آیا برای اثرگذاری بیشتر کمپین نیاز به فرستادن نماینده و سفیر نزد مخاطبان خود دارید؟
تبلیغات: اساس هر کمپین بازاریابی تبلیغات است در نتیجه آن را جدی بگیرید. یک شعار جذاب بسازید، روش های خلاقانه برای ارتباط با مخاطب پیدا کنید، تخفیف دهید و رسانه هایی که مخاطب شما در آن فعالیت می کند را شناسایی کنید. اعتماد سازی کنید و با ارائه ی نمادهای عمومی از مخاطبان خود بخواهید شما را در شبکه های اجتماعی و با دوستانشان به اشتراک بگذارند و حمایت کنند.
