ما بنا به حرفه ای که داریم همواره منابع خود را از سایت های دست اول و انگلیسی زبان دریافت می کنیم. اما این بار بنا به یک کنجکاوی، واژه ی “رپورتاژ” را در نوار گوگل قرار دادیم و جست و جو را آغاز کردیم. جالب است بدانید که با مطالعه ی نتایج به دست آمده در صفحه ی اول، همان چیزهایی که از قبل می دانستیم هم از یادمان رفت. می دانید چرا؟ چون هنوز مشخص نیست وقتی می گوییم “رپورتاژ”، منظورمان دقیقا چیست. در صورتی که شما هم دوست دارید مساله ی پیچیده ی رپورتاژِ فارسی را یک بار برای همیشه حل کنیم، نیاز است در سطرهای آینده با ما همراه و همگام باشید.
طرح مساله، رپورتاژِ فارسی کدام محتوای انگلیسی است؟
بی تعارف باید گفت، آن چه تحت عنوان تبلیغات و اصول مارکیتنگ در فضای ایران وجود دارد، به صورت یک پکیج از غرب وارد شده، در نتیجه باید دقیق دانست که کدام المان و مولفه، اشاره به کدام بحث و موضوع دارد. مثلا وقتی می گوییم رپورتاژ، قاعدتا منظور باید Advertorial باشد، اما جالب اینکه اخیرا متوجه شده ایم خیر، وبلاگ نویس های فارسی زبان، عینا سراغ Reportage رفته اند و با ترجمه کلمه به کلمه آن چه دربابِ لغت انگلیسی رپورتاژ وجود داشته را فارسی کرده اند.
بگذارید مساله را اینگونه باز کنیم، از اول خوب بود به جای اینکه برای کلمه ی Advertorial واژه ی رپورتاژ را استفاده کنیم، یا خودش را می گفتیم(اَدوِرتُریال) یا یک معادل بهتر برایش می ساختیم. معادلِ اشتباهه فارسی همه چیز را به هم ریخته است. از آن جا که نمی شود باور جمعی را به صورت ناگهانی تغییر داد، برای افرادی که علاقه دارند، قضیه را کاملا باز می کنیم تا بهتر متوجه مشکلات و چالش های به وجود آمده، ناشی از همین ترجمه و بازگردانی اشتباه باشند.
Advertorial که ما به اشتباه می خوانیمش رپورتاژ، چیست؟
این عبارت از ترکیب واژه های Advertisement و Editorial به وجود آمده. یعنی اگر در قالب یک گزارش، مقاله یا مستند، اهداف تبلیغاتی دنبال شود، Advertorial متولد می شود. هر آن چه که تا به امروز درباره ی رپورتاژ، در رایامارکتینگ خوانده اید، درباره ی همین Advertorial بوده است.
این گونه ی مارکتینگ اگر صحیح در اختیار استراتژی های کلان تبلیغاتی قرار بگیرد می تواند یک کسب و کار مشخص را به کلی زیر و رو کند. اما متاسفانه افراد با عدم آگاهی فکر می کنند، رپورتاژ عینا تبلیغی است که از یک برند در لینکی دیگر منتشر شود، یا حتی بدتر، گاهی با افرادی مواجه می شویم که آن لینکِ پایین سایت ها را رپورتاژ می پندارند.
Reportage که فارسیِ آن “رپورتاژ “خوانده و نوشته می شود چیست؟
گزارش خبری خاص از تلوزیون و انواع رسانه ها می شود Reportage به همین سادگی. یعنی اینکه شما در باره ی یک موضوع، رویداد یا پدیده ای مشخص اطلاع رسانی کنید، Reportage یا رپورتاژ نامیده می شود، اما آن کارکرد تبلیغاتی و مارکتینگ را ندارد. متوجه شدید مشکل کجاست؟
ما Advertorial را به اشتباه رپورتاژ معنی کرده ایم، از آن جا که واژه ای به نام Reportage در انگلیسی واقعا وجود دارد، وقتی نویسنده های فارسی خواسته اند درباره ی رپورتاژ مطلب بنویسند، به جای آن که جست و جوی خود را وقفِ Advertorial سازند، عینا کلمه را انگلیسی کرده اند و Reportage را مد نظر قرار داده اند.
اشتباه رایج را استفاده کنیم، اما منظورمان صحیح باشد
همان طور که گفتیم متاسفانه نمی شود به یک لحظه چیزی را تغییر داد، اما حداقل کاری که می توان برایش برنامه ریزی کرد، انجام و اجرای کار به صورت صحیح و اصولی است. می توان واقعا Advertorial یا همان رپورتاژِ فارسی را شناخت و بر مبنای آن، استراتژی تبلیغات تعیین کرد.
اگر اینگونه شود، دیگر نه سودجویانِ تبلیغاتی سراغ برندها و شرکت های مختلف می روند و گنجشکِ رنگ کرده به جای یک ابزار موثر تبلیغاتی تحویل می دهند، نه پدیده ی واقعیِ رپورتاژ در اثر جواب نگرفتن خراب می شود.
ما درباره ی رپورتاژ فراوان نوشته ایم، باز هم خواهیم نوشت، اما همواره به خاطر داشته باشید، منظور از رپورتاژ یک ابزار قدرتمندِ تبلیغاتی است که در قالبی مستند، با مخاطب ارتباط می گیرد، به مرور در جان و جهانش رسوخ می کند و در نهایت پیوندی نا گسستنی بین مخاطب و برند، از طریق یک سلسله رپورتاژ شکل می گیرد.
