راه‌اندازی یه بیزنس به‌قدر کافی چالش برانگیز و ریسکی هست و تنها چیزی که آدم تو اون وضعیت کم داره اینه که تصمیم داشته باشه یه وبسایت راه بندازه و یه قرارداد پشتیبانی سایت پر از گیر و گور بذارن جلوش. چیزی که تجربه نشون داده اینه که وقتی نیازهای دو طرف واضح نیست و شفاف مطرح نمیشه، طراحی و پشتیانی سایت تبدیل میشه به کابوسی پر از جر و بحث راجع به هزینه طراحی وبسایت، پشتیبانی سایت و حقوق وب مستر و کلی حواشی دیگه.
شاید همین تجربه های بد و فرساینده باعث شده که افراد تصمیم گرفتن با شخص یا گروهی که این کاره هستن، قرارداد پشتیبانی و نگهداری سایت ببندن و کارهای پشتیبانی سایت و وب مسترینگ رو به اونا بسپرن.
قبل از هرچیز پیشنهاد میشه به یه قرارداد عدم افشای اطلاعات یا NDA یه نگاهی بندازین.
از کجا شروع کنیم؟
ایده آل ترین روش اینه که، قبل از امضا کردن قرارداد پشتیبانی وبسایت ، شرکتی که قراره این سرویس رو ارائه کنه، لیست کاملی از خدمات پشتیبانی که میتونه پوشش بده رو در اختیار مشتری بذاره. مثلاً اعلام کنه که آیا خدمات امنیت سایت یا پشتیبانی سرعت هم شامل سرویسهاش میشه یا نه.
با این کار، مشتری دید کاملی از این حوزه و توانایی های فنی اون شرکت به دست میاره و بهتر میتونه راجع به نیازمندی های پشتیبانی سایت خودش تصمیم گیری کنه. در عین حال، باعث میشه اگه به هر دلیلی طرفین دچار مشکلات شدن، به لحاظ قانونی بتونن حلش کنن.
چون از همون ابتدا هر دو ظرف به صورت شفاف متوجه شدن پای چه قراردادی رو امضا کردن. مشتری میدونه بابت چه خدماتی در حوزه پشتیبانی سایت داره پول پرداخت می کنه و اون شرکت هم میدونه موظفه چه سرویس هایی تو حوزه پشتیبانی و مدیریت وبسایت ارائه کنه.
قراره در این مطلب خیلی مفصل راجع به ضروری بودن خدمات پشتیبانی و نگهداری برای همه وبسایت ها صحبت کنیم. بعد از اون هم توضیح میدیم که قرارداد پشتیبانی سایت شامل چه موضوعاتی میشه و چه جوری باید آماده بشه.
پس تا پایان کار با من همراه باشید!
ضرورت قرارداد پشتیبانی سایت
این که یه شرکتی یا شخصی بابت ارائه خدمات پشتیبانی و نگهداری سایت از مشتری هزینه دریافت کنه، کاملاً منصفانه است. در واقع اون شرکت از وب سایت مشتری مواظبت میکنه و مشتری هم هزینه اش رو پرداخت میکنه. مثل وقتی که یه پرستار برای بچه کوچیکتون استخدام می کنین. اون از اون بچه مراقبت می کنه، غذاشو میده، جاشو عوض می کنه، ویتامین هاشو میده و اگه یهو ببینه بچه عطسه میکنه یا تب داره، دارویی که لازم داره بهش میده.
به نظر میاد این توافق خیلی واضحه و هیچ ابهامی نداره. یکی مراقب وبسایته و چشمم به اونه، یکی هم پولش رو میده. واسه همین ممکنه طرفین خیلی اصرار نداشته باشن قرارداد پشتیبانی بنوسین.
ولی همیشه همه چی خوب پیش نمیره. یه بار شرکت پشتیبانی وبسایت ناراضیه، یه بار مشتری. این که چرا یکی از طرفین راضی نیست، ظاهراً به هزار و یک دلیل می تونه باشه. اما همه چیز به نکته زیر ختم میشه:
تعریف پشتیبانی و نگهداری سایت
متخصص های این حوزه یا بهتر بگم اونایی که این کاره هستن، خودشون سر «پشتیبانی سایت» و «نگهداری وبسایت» توافق ندارن. مثلاً یه گروه میگن پشتیبانی سرعت وبسایت هم جزو این خدمات نگهداری سایته. از اون طرف، یه گروه دیگه میگن، پشتیبانی سرعت سایت اسمش روشه… سرعت وبسایته. این که سرعت یه وبسایت میاد پایین به ما ربط نداره. ما باید مواظب باشیم وب سایت داون نشه و از کار نیفته.
مشتری ها چی؟ وقتی اونا می گن ما میخوایم قرارداد پشتیبانی وبسایت بنویسیم، آیا همشون از یه مجموعه از خدمات نگهداری سایت صحبت می کنن؟
وقتی متخصص های پشتیبانی سایت هر کدوم یه چیزی میگن، کسی نمیتونه از مشتری ها انتظار داشته باشه به یه تعریف واحد از پشتیبانی وبسایت رسیده باشن. بعضی از مشتری ها وقتی یه قرارداد نگهداری میبندن، انتظار دارن طرف هر کاری که به سایت مربوطه حتی سئو و بهینه سازی موتور جستجو رو هم انجام بده.
فکر کنم کم کم دیگه واستون روشن شده که چرا هر یه مدت این غرغرها رو میشنوین:
- این همه پول میدم هر ماه که مواظب باشن وبسایت شرکتم مشکل پیدا نکنه، ولی الان وقتی رو سایت یه کلیک میکنی نیم ساعت طول میکشه تا پیج رو باز کنه.
- معلوم نیست چه کار دارن میکنن، پول شیش ماه پشتیبانی وبسایت رو ازم جلو جلو گرفتن، ولی صفحه دهم گوگل هم نیستم. انگار صفحه هامون اصلاً تو گوگل ایندکس نمیشن.
- میخوام به این شرکت پشتیبانی سایت زنگ بزنم بگم این سایت ما رو دیگه بیخیال شن. الان یه سال از قرارداد نگهداری وبسایت می گذره. یه بار هم نشده وبسایت شرکت مشکل پیدا کنه. پول اضافه ندارم بدم اونا هیچ کاری نکنن که!
- این وبسایته فقط واسه ما دردسر شده. یه قرارداد پشتیبانی وبسایت بستن ولی انتظار دارن همه کارای سایت رو ما انجام بدیم.
کی از نوشتن قرارداد پشتیبانی نفع میبره؟
هر دو طرف!
قرارداد پشتیبانی سایت از یه طرف بیان می کنه که مشتری چه تعهداتی داره. مثل مبلغی که باید برای خدمات نگهداری سایت پرداخت کنه. چه زمانی مبلغ رو پرداخت کنه. ماهانه؟ یک جا؟
در این صورت اگه سر پرداخت ها اختلاف نظری پیش اومد، میشه به این قرارداد مراجعه کرد. و اگه کار بیخ پیدا کرد و به شکایت و اینجور چیزا کشید، این قرارداد میتونه به عنوان یه مدرکی باشه که در مراجع قضایی قابل استناده.
ضمناً تو قرارداد پشتیبانی همه خدمات نگهداری سایت که قراره ارائه بشه با جزئیات توضیح داده میشه. و این باعث میشه اگه روزی روزگاری مشکلی بین طرفین پیش اومد، این سند کمک می کنه تا اختلاف ها حل بشه.
نحوه تنظیم قرارداد نگهداری و پشتیبانی سایت در 5 قدم:
ممکنه تو نگاه اول نوشتن یه قرارداد پشتیبانی سایت کار خیلی سختی باشه. چون کلی چیز باید در نظر گرفته شه و ممکنه در نهایت مطمئن نباشین آیا همه جوانب کار رو سنجیدین و پای قرارداد نگهداری سایت رو امضا کردین یا نه. فرقی نمی کنه کدوم ور میز نشستین … اگه مشتری هستین، نگرانین که پول زیادی ندین بابت چهار تا دونه سرویس نگهداری و پشتیبانی سایت و اگه شرکت پشتیبانی دهنده هستین، ممکنه همش استرس اینو داشته باشین که مبادا یه سرویس های نگهداری و پشتیبانی رو قبول کردین که در نهایت سود که براتون نداره هیچی، باید از جیب هم بذارین.
ولی اگه 5 قدم زیر رو رعایت کنین، می تونین مطمئن باشین قرارداد پشتیبانی وبسایت عاقلانه ای بستین.
قدم اول: بررسی نمونه پی‌دی‌اف و الگو قرارداد پشتیبانی و نگهداری سایت
قبل از هر چیزی چند تا فایل قرارداد پشتیبانی سایت دانلود کنین. قرار نیست از همون الگو قرارداد نگهداری سایت که دانلود کردین، استفاده کنین. فقط باید یه نگاهی بهش بندازین و ایده بگیرین که پشتیبانی وبسایت یعنی چی … نگهداری سایت یعنی چی … کدوم یک از خدمات پشتیبانی سایت پرداخت ماهانه دارن … چه جوری باید به مشتری گزارش پشتیبانی سایت داد و از طرف دیگه مشتری چه جوری باید برای گرفتن گزارش خدمات نگهداری وبسایت درخواست بده.
روش پیدا کردن فایل نمونه قرارداد نگهداری سایت خوب
بهترین راه هم برای پیدا کردن یه نمونه قرارداد پشتیبانی و نگهداری سایت ، سرچ کردن تو گوگل و دانلود کردن فایل هاست. چند تا کلمه کلیدی که میتونین باهاشون فایل قرارداد پشتیبانی و نگهداری سایت رو از گوگل پیدا کنین:
- پشتیبانی سایت یا نگهداری وبسایت
- قرارداد پشتیبانی سایت
- قرارداد نگهداری وب سایت
- پیشنویس قرارداد پشتیبانی و نگهداری سایت
- نمونه فایل قرارداد خدمات پشتیبانی و نگهداری سایت
وقتی یه فایل نمونه قرارداد پشتیبانی خوب پیدا کردین و با مفاهیم و سرویس های نگهداری وبسایت آشنا شدین، می تونین تشخیص بدین که از کدوم قسمت های اون فایل استفاده کنین و با یه کم تغییر دادن جمله ها اونو تو قرارداد خودتون کپی کنین.
معیارهای یک نمونه فایل پشتیبانی و نگهداری وبسایت خوب
حالا چه جوری بفهمیم فایلی که دانلود کردیم، نمونه قرارداد پشتیبانی و نگهداری خوبی حساب میشه. یه قراداد پشتیبانی سایت خوب حداقل باید موارد زیر رو پوشش داده باشه. چون این موارد اطلاعات کلیدی برای یه قرارداد نگهداری و پشتیبانی سایت به حساب میان:
1- تعریف واضح هر یک از خدمات پشتیبانی سایت
گاهی اوقات وقتی هرکدوم از خدمات پشتیبانی و نگهداری سایت تعریف میشن، بهش دامنه کار یا Scope of Work هم میگن. علتش هم کاملاً واضحه. دونه دونه توضیح داده میشه قراره چه سرویس پشتیبانی ارائه بشه، مجموع این توضیحات میشه کل خدمات نگهداری سایت که دو طرف دارن راجع بهش توافق می کنن. پس هر سرویس پشتیبانی یا یه کاری از جنس نگهداری وبسایت تو این مجموعه نباشه، تو دامنه کاری اون قرارداد پشتیبانی سایت نیست.
2- زمان و شرایط تسویه حساب مالی
باید راجع به مبلغی که بایت هر سرویس پشتیبانی سایت از طرف مشتری پرداخت بشه توضیح داده باشه. نه فقط مبلغی که بابت خدمات نگهداری وبسایت در نظر گرفته شده، بلکه باید خیلی واضع گفته باشه این مبالغ چه جوری قراره پرداخت شن. هر ماه؟ هر 6 ماه؟ آخر هر ماه؟ یا اول ماه و قبل از گرفتن خدمات پشتیبانی سایت؟
و البته اگر پرداخت ها از سمت مشتری دیرکرد داشت چطور؟ آیا جریمه ای در نظر گرفته میشه؟ این جریمه رو پله ای در نظر گرفتن یا نه؟ یا این که اگه پرداخت از سمت مشتری دیرکرد داشته باشه، قراره کلاً خدمات پشتیبانی سایت بدون اطلاع قبلی یهو متوقف شه؟
3- شرایط فسخ قرارداد پشتیبانی سایت / تمدید قرارداد نگهداری وبسایت
شرایط فسخ قرارداد یا کنسل کردنش باید کامل توضیح داده شده باشه. این شرایط باید از سمت هر دو طرف دیده بشه. یعنی بگه اگه مشتری مثلاً چند ماه پرداختش دیر شد، قرارداد نگهدای سایت از سمت شرکت پشتیبانی دهنده فسخ میشه. یا برعکس، اگه شرکت پشتیبانی دهنده توی خدمات نگهداری سایت کوتاهی کرد، بعد از چند وقت و با چه شرایطی قرارداد نگهداری وبسایت از طرف مشتری فسخ میشه.
ضمناً اگر قراره قرارداد پشتیبانی سایت رو که تاریخش تموم شده تمدید کنن، چه شرایطی داره. مثلاً به خاطر این که قرارداد نگهداری وبسایت داره به سال دوم کشیده میشه، یه درصدی تخفیف داده میشه. یا برعکس، به خاطر تورم هزینه های خدمات پشتیبانی و نگهداری یه درصدی باید افزایش داده بشن.
4- مالکیت وبسایت
باید کاملاً شفاف بیان بشه که شرکت پشتیبانی دهنده که به همه اطلاعات سایت دسترسی داره، مالک سایت نیست. بلکه مشتری در طول مدت زمان قرارداد پشتیبانی سایت و بعد از این که قرارداد نگهداری سایت تموم شد، مالک سایت به حساب میاد.
5- جبران خسارت و مسئولیت قانونی
این موضوع هم باید مثل مورد قبل باید کاملاً شفاف بیان بشه. یعنی باید توضیح داده بشه که این سایت مال مشتریه و اون مسئول کاریه که تو وب سایت انجام میشه. شرکت پشتیبانی دهنده فقط داره یه سری خدمات پشتیبانی و نگهداری وبسایت ارائه میده و مسئول این نیست که مشتری داره از طرق وبسایتش دزدی میکنه یا کار خلاف انجام میده.
5- حل اختلافات
یعنی اگه بعد از این که قرارداد پشتیبانی سایت امضا شد، دو طرف با هم به مشکل برخوردن، حالا یا سر پرداخت هزینه های خدمات پشتیبانی یا کیفیت سرویس های نگهداری، چه کار باید کنن. به کدوم مرجع قانونی باید مراجعه کنن.
قدم دوم: انتخاب خدمات پشتیبانی و نگهداری وبسایت
قبلاً هم گفتیم خیلی ها بین «پشتیبانی سایت» و «نگهداری سایت» فرق قائل میشن. ولی در این مطلب ما فرض کردیم این دو تا یه چیز هستن.
نگهداری سایت یعنی مواظبت و نگهداری روزانه یه وب سایت. سرویس های نگهداری وبسایت شامل خدمات زیر است:
- بک آپ Backup گرفتن و ذخیره فایل بکاپ در جایی امن
- بررسی وضعیت امنیتی وبسایت و گزارش خرابکاری ها روی سایت
- بهینه سازی عملکرد یا performance سایت
- اصلاح لینک های خراب سایت
- بررسی محتوای موجود روی وبسایت
- تولید محتوای جدید برای سایت
- بهبود سئو سایت
پشتیبانی سایت یعنی جلوگیری از خراب شدن سایت، داون down شدن وبسایت و بررسی و رفع ارور error های سایت.
مثلاََ اگه سایت مشتری با صفحه سفید مرگ (WSOD) در سایت وردپرس WordPress خودش روبرو شد، باید برای رفع مشکل با شرکت پشتیبانی دهنده تماس بگیره.
قدم سوم: توافق سر مبلغ خدمات پشتیبانی و نگهداری سایت
همیشه قیمت گذاری برای هر چیزی باید عاقلانه باشه. یعنی چی؟
یعنی قیمت خدمات پشتیبانی سایت باید جوری باشه که شرکت پشتیبانی دهنده به خاطر ارائه اون سرویس های نگهداری سایت سود متناسبی به دست بیاره. از طرف دیگه جوری باشه که مشتری بتونه بابتش هزینه کنه و اصطلاحاً مشتری نپره!
قدم چهارم: تعیین طول دوره قرارداد پشتیبانی و نگهداری وب سایت
بهتره تو قرارداد پشتیبانی سایت یک بند خاتمه قرارداد گذاشته بشه. یعنی از قبل معلوم باشه این قرارداد پشتیبانی سایت تا چه تاریخی اعتبار داره. این جوری وقتی قرارداد تموم میشه، دو طرف برای تمدید قرارداد دوباره با هم مذاکره می کنن. در مورد خدمات پشتیبانی سایتی که شاید بخوان به قرارداد اضافه کنن یا ازش کم کنن صحبت می کنن. اگه قرار باشه خدمات پشتیبانی و نگهداری وب سایت افزایش قیمت داشته باشه با هم به توافق می رسن و یه قرارداد پشتیبانی جدید می نویسن.
برای اولین قرارداد، اگه قرارداد پشتیبانی سایت بند خاتمه داشته باشه، حس بهتری به مشتری میده. چون اون هنوز با تیم شرکت پشتیبانی دهنده و کیفیت خدمات نگهداری سایت اونها آشنا نیست. این جوری برای مشتری ریسک کمتری داره. اول یه قرارداد کوتاه مدت میبنده. اگه راضی بود قراردادهای بعدی واسه ادامه دریافت خدمات پشتیبانی وب سایت رو طولانی مدت تر میکنه.
قدم آخر: مشورت گرفتن از یک مشاور حقوقی
ما به عنوان یه شرکت حرفه ای مشاوره و نظارت و اجرا وب در زمینه پشتیبانی و نگهداری وبسایت ها اطلاعات کافی داریم. اما به لحاظ نکات حقوقی و الزامات قانونی تنها توصیه مون اینه که با یه مشاور حقوقی مشورت کنین. چون ممکنه اختلافی پیش بیاد و طرفین نتونن خودشون مشکل رو حل کنن. اینجور موقع ها باید قرارداد پشتیبانی سایت رو ببرن به مراجع قانونی و اونجا پیگیر مشکلاتشون بشن.
