داده‌ (Data) را می توان مانند به منابع معدنی یا نفت دانست زیرا می‌توان آن را استخراج کرد و خام آن را فروخت. ویا می‌توان با فرآوری آن دهها نوع محصول و مشتق جدید را تولید کرده و ارزش آن را چند برابر کرد. لازم است قبل از پرداختن به تعاریف مرتبط شده به آن مثل «داده‌کاوی» یا «کلان داده Big Data» شناختن خود مفهوم «داده Data» در فناوری اطلاعات ضروری است.

تعریف داده

داده‌ها شامل تمامی آمارهای کمی و کیفی، سوابق و پیشینه‌های ثبت شده و مستندات قابل ذخیره هستند. حتی فهرست جستجوهای اینترنتی شما در یک‌هفته گذشته هم نوعی داده قابل فرآوری محسوب می‌شود. هر نوع اطلاعاتی در اینترنت صرف نظر از نوع، قالب و ارزش دارای الگوهای نهفته شده بسیاری است. برای مثال فهرست جستجوهای کاربران یک منطقه در کنار هم در بر گیرنده الگوهای رفتاری، تجاری و اجتماعی است.

به بدست آوردن، مطالعه و تجزیه و تحلیل این الگوها و یافتن روابط بین آنها «داده‌کاوی Data Maining» گفته می‌شود.

به این نوع از استخراج و مطالعه اطلاعات و به تبع آن تولید اطلاعات سفارشی شده برای اهداف خاص رویداد جدیدی نیست وسالهاست علم آمار به این کار مشغول است. اما فناوری اطلاعات و اینترنت باعث شده استخراج و مطالعه اطلاعات با چند ویژگی مهم از قبیل: سرعت، دقت، گسترش و اشتراک‌گذاری سریع همراه شود. مشتری این اطلاعات سفارشی شده کسانی هستند که با تطبیق بانک‌های اطلاعات مختلف و داده‌های موازی قادرند مسیرهای توسعه تجاری، فروش، بازاریابی را سریع‌تر و کوتاه ‌تر طی کنند.

در حال حاضر بخش قابل توجهی از درآمد شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی از طریق همین نوع داده تأمین می‌شود. این که سازمانها، رسانه‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی تا چه اندازه مجاز به تجمیع، دسترسی و استفاده از داده‌ها هستند، امروز به یکی از پیچیده‌ترین مباحث حقوقی در فناوری اطلاعات تبدیل شده است. با این حال هر سامانه‌ای که حداقلی از اطلاعات کاربران را در اختیار داشته باشد دارای سرمایه نامحسوس از جنس «داده» است.

آیا داده کاوی در کسب وکارهای اینترنتی کاربردی دارد؟

به گونه های مختلف می توان از داده کاوی در کسب و کارهای اینترنتی بهره مستقیم برد.

گونه اول آن استفاده از داده‌های تبدیل شده به اطلاعات با اهداف خاص برای برنامه‌ریزی‌های خاص است. تحقیقات بازار یکی از شناخته ترین گونه های استفاده از داده‌کاوی برای تجارت است. یک کسب و کار اینترنتی به جای سعی و خطا و ماندن به پای روند آزمایشی در بازاری که آینده نامعلوم دارد، با مطالعه و تحلیل اطلاعات مرتبط با آن صنعت یا بازار، برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام می‌دهد.

بیشترین و عمده‌ترین کاربری مستقیم داده‌کاوی برای کسب و کارهای اینترنتی به همین مقوله مطالعه بازار، مشتری و صنعت برمی‌گردد. سامانه‌هایی در وب حضور دارند که خدمات تحقیقات بازار برای سایرین انجام می‌دهند.اگرچه استخراج داده‌های آنها بیشتر مبتی بر روش‌های پایش نرم‌افزاری و جمع‌سپاری است با این حال نسبت به هزینه و زمان قابل اتکاست.

گونه دوم ساخت ابزارهای خودکار جمع‌آوری استخراج و فروش اطلاعات گونه دیگری از کسب و کارهای آنلاین مبتی بر «داده‌کاوی» در واقع است. ابزارهایی که کمک می‌کنند کاربر بتواند موضوع خاصی را در اینترنت جستجو کرده و اطلاعات آنها را برای برنامه ریزی استفاده کند.

برای برای مثال گوگل وبستر تولز، گوگل آنالیز و سایر تحلیل‌گرهای ماشینی سئو در این گروه قرار دارند. این ابزارها نوعی پایشگر داده هستند که به کاربران کمک می‌کنند داده‌های خام را به سرعت تبدیل به اطلاعات کرده و از آن استفاده کنند. مشتری در این سامانه‌ها در واقع بابت استفاده از ابزار هزینه پرداخت می‌کند نه خود داده.

گونه سوم آن هم فروش مستقیم اطلاعات استخراج شده از داده‌هاست. فیسبوک یکی از بزرگترین جوامع مجازی آنلاین، با تحلیل اطلاعات مورد نیاز کاربران به روش داده‌کاوی از این فرایند درآمد مستقیم دارد. این اطلاعات برای اهداف تجاری، مطالعات میدانی پژوهش‌های جامعه‌شناسی، روانشناسی، محیط زیست و حتی نظامی سیاسی استفاده می‌شود. این سبک از درآمد از طریق داده‌کاوی نیاز به سابقه و اعتمادسازی بسیار بالایی دارد. چرا که بحث حریم شخصی و استفاده از این نوع اطلاعات برای مصارف انسان‌دوستانه اهمیت زیادی دارد..

استارت یک کسب و کار اینترنتی چگونه باید باشد؟

دامنه استفاده از داده‌کاوی به موارد ذکر شده ختم نمی‌شود داده‌کاوی چنان در حال توسعه کسب و کارهای فناورانه است که امروز عدم حضور نتایج آن بسیار محسوس‌تر از وجود آن است. وقتی شبکه‌های اجتماعی بر اساس علائق و سوابق افراد به آنها پیشنهاد ارتباط می‌دهند یا تبلیغات مرتبط با سن، جنس و علاقه‌مندی به آنها نشان می‌دهند در واقع از نتایج داده‌کاوی برای توسعه خدمات استفاده می‌شود.