ATAG چه کمکی به شما برای تولید محتوایی با قابلیت دسترسی میکند؟

ابزارهای تالیف نرم افزار ، خدماتی هستند که یه ناشر (توسعه دهنده وب، طراح، نویسنده و غیره) برای تولید محتوای وب (محتوای استاتیک، محتوای داینامیک و غیره) ازشون استفاده میکنه. امروز ما قراره برای شما درباره یه راهنمای دسترسی پذیری به ابزارهای تالیف یا Authoring Tool Accessibility Guidelines (ATAG) صحبت کنیم و بگیم که چطوری این ابزارها برای همه کسایی که شاید مشکل جسمی دائم یا موقت دارن ولی به کار توسعه یا طراحی وب علاقمندن کمک میکنه تا به هدف خودشون برسن.

ما تو یکی دیگه از پست های وبلاگ سایت درمورد دسترسی پذیری وب کلی با شما حرف زدیم و حالا قراره چیزی رو بهتون معرفی کنیم که میتونه به شما کمک کنه تا یه محتوای دسترسی پذیر تولید کنین، پس تا آخر با ما همراه باشین تا متوجه بشین این دستورالعمل چیه!

Authoring Tool Accessibility Guidelines – ATAG در یک نگاه

برای Accessible کردن ابزار تالیف رابط کاربری باید به یه سری از موارد توجه کنین که ما اون موارد رو به صورت یه لیست مختصر و مفید برای شما آماده کردیم. ATAAG دو بخش داره.

بخش A دسترسی پذیر کردن ابزار تالیف

A1. ابزار تالیف رابط کاربری یه سری دستورالعمل‌های قابل دسترسی ATAG رو دنبال میکنه:

• مطمئن بشین که قابلیت‌های مبتنی بر وب در دسترس هستند.
• مطمئن بشین که قابلیت‌های غیر مبتنی بر وب در دسترس هستند.

A2. نظرات درک کردنی است:

• محتوای جایگزین رو در دسترس ناشران قرار بدین.
• از ارائه آپشن ویرایش نظرات مطمئن بشین.

A3. نظرات قابل اجرا است:

• دسترسی به صفحه کلید رو به قابلیت‌های ابزارهای تالیف اضافه کنین.
• به ناشران فرصت کافی بدین.
• ناشرین را راهنمایی کنین تا از محتوایی که ناگهان در صفحه ظاهر میشه Flashy Content و ممکن است باعث شوک عصبی بشه، پرهیز کنن.
• ناوبری و ویرایش در متن رو ارتقا بدین.
• باکس جستجوی متن رو در کانتکس قرار بدین.
• به کاربران اجازه بدین تا خودشون تنظیمات Preference رو مدیریت کنن.
• مطمئن بشین که پیش نمایش‌ها حداقل به اندازه مرورگر کاربر قابل دسترسی هستند.

A4. نظرات معقول است:

• به ناشران کمک کنین تا اشتباهی رو مرتکب نشن و یا اگه شدن، اون رو اصلاح کنن.
• رابط کاربری رو مستند کنین، این مستند باید شامل همه ویژگی‌های قابل دسترسی باشه.

بخش B : حمایت از تولید محتوای دسترسی پذیر

B1. پروسه‌های کاملاً خودکار، بیشتر منجر به تولید محتوای دسترسی پذیر میشن:

• مطمئن بشین که محتوای مشخص شده به طور خودکار در دسترس است.
• مطمئن بشین که اطلاعات دستیابی حفظ میشن.

B2. حمایت از ناشرانی که محتوای دسترسی پذیر تولید میکنن:

• مطمئن بشین که امکان تولید محتوای دسترسی پذیر وجود داره.
• ناشران رو برای تولید محتوایی با قابلیت دسترسی راهنمایی کنین.
• به ناشران در مدیریت محتوای جایگزین برای محتوای غیر متنی کمک کنین.
• با استفاده از الگوهای قابل دسترسی به ناشران کمک کنین.

B3. پشتیبانی از ناشران برای بهبود دسترسی پذیری به محتوای موجود:

• به ناشران در بررسی مشکلات دسترسی پذیری کمک کنین.
• به ناشران در تعمیر مشکلات در ارتباط با دسترسی پذیری کمک کنین.

B4. ابزارهای تالیف ویژگی های در دسترس پذیری خودشون رو یکپارچه سازی میکنن :

• مطمئن میشین ویژگی‌هایی وجود داره که تولید محتوا با قابلیت دسترسی رو امکان پذیر میکنه.
• مطمئن میشین مستند سازی باعث ارتقای تولید محتوای دسترسی پذیر میشه.

مستند ATAG چیست؟

داکیومنت ATAG توضیح میده که چطوری ابزارهای تالیف خودشون رو برای افراد ناتوان از نظر جسمی قابل دسترسی میکنن تا اونها بتونن محتوای وب تولید کنن و یا به ناشرانی که مشکلی ندارن کمک میکنن تا محتوای وب با قابلیت دسترسی تولید کنن.

پس بهتره که: تولید محتوا مطابق با دستورالعمل های دسترسی پذیری ابزار تالیف یا ATAG رو فعال و پشتیبانی کنین و استفاده از اون رو ترویج بدین.

این ATAG که هی من اسمش رو میبرم شامل یه سری دستورالعمل های دستیابی؛ از جمله دستورالعمل های دسترسی پذیری محتوای وب WCAG و دستورالعمل های دسترسی پذیری مرورگر UAAG است.

عناصر مهم از Web Accessibility رابطه بین دستورالعمل های مختلف رو توضیح میده.

ATAG برای چه افرادی مناسب است؟

اولویت استفاده از ATAG برای توسعه دهندگان ابزارهای تالیف است، این ابزارهای تالیف عبارتند از:

• ابزارهای تالیف وب پیج؛ مثل: What-you-see-is-what-you-get یا WYSIWYG که ویرایشگر HTML هم هست
• نرم افزارهایی برای ساختن وبسایت؛ مثل: CMS یا سیستم مدیریت تولید محتوا، LMS یا سیستم یادگیری مدیریت، Courseware Tools و Content Aggregators
• نرم افزارهایی که به تکنولوژی‌های محتوای وب تبدیل میشن؛ مثل: پردازشگرهای Word و سایر برنامه های داکیومنت اداری با Save as HTML یا EPUB
• ابزارهای تالیف چند رسانه‌ای
• وبسایت هایی که به کاربران اجازه میدن محتوا اضافه کنن؛ مثل: Blogs, Wiki, سایت های اشتراک عکس و سایت های شبکه های اجتماعی
• و غیره.

ATAG و منابع پشتیبانی نیز برای تامین نیازهای مخاطبان مختلف، از جمله سیاست گذاران، مدیران و غیره در نظر گرفته شده، به لیست زیر نگاه کنین:

• افرادی که می‌خوان ابزارهای تالیفی رو انتخاب کنن که با استفاده از اونها بتونن محتوایی با قابلیت دسترسی تولید کنن، می‌تونن ATAG رو برای ارزیابی اون ابزارهای تالیفی به کار ببرن.
• افرادی که میخوان توسعه دهنده ابزارهای تالیفی خودشون رو تشویق و ترغیب کنن تا قابلیت دسترسی رو در نسخه‌های بعدی ابزار ارتقا بدن، می‌تونن برن سراغ ATAG.

ATAG 2.0 شامل چه مواردی میشه؟

ATAG 2.0 شامل دو تا بخش اصلی است:

1. قسمت A که مربوط به دسترسی پذیری خود ابزار تالیف لست.
2. قسمت B که مربوط به ابزار تالیفی است که به ناشر کمک میکنه تا محتوای دسترسی پذیر تولید کنه.

پس همونطوری که مشاهده میکنین هر کدوم از این بخش‌ها یه جنبه اصلی دسترسی رو با توجه به ابزارهای تالیف منعکس میکنه، قسمت A مربوط به دسترسی پذیری ابزار است و قسمت B مربوط به پشتیبانی ناشر برای تولید محتوای دسترسی پذیر است پس بدونین که این قسمت فقط مختص افراد معلول نیست.

هر دوتای این بخش‌ها هم شامل نکات عملی قابل پیگیری است که معیارهای موفقیت رو برای شما بیان میکنه.

ATAG 2.0 همچنین در لایه‌های مختلفی سازماندهی میشه:

1. اصولی که برای سازماندهی سطح بالا برای دستورالعمل ها تهیه میشه.
2. دستورالعمل هایی که چارچوب و هدفی رو برای موفقیت ارائه میده.
3. معیارهای موفقیت که شامل دسترسی پذیر بودن درخواست‌هایی هستند که در بیانیه‌های قابل آزمایش، در سه مرحله نوشته شده شدن: AA, A و AAA

دستورالعمل‌های این بخش یه سری اصول برای راهنمایی هستند که اهداف اساسی رو به توسعه دهندگان ابزار ارائه میدن تا به وسیله ابزارهای تالیف هم ناشر و هم کاربری که ناتوانی جسمی دارن بتونن محتوایی رو تولید و یا از محتوایی استفاده کنن. این دستورالعمل‌ها قابل آزمایش نیستند اما چارچوب و اهداف کلی رو برای کمک به ناشران توسعه دهنده ابزار در درک معیارهای موفقیت ارائه میدن.

معیارهای موفقیت برای هر دستورالعملی وجود داره و اتفاقاً قابل آزمایش هم هستند! اینطوری ATAG 2.0 در جایی که درخواست‌ها و آزمایشات انطباقی لازمه، مثل طراحی‌های شخصی سازی شده، خرید کردن، تنظیم و عقد قراردادها، مورد استفاده قرار میگیره. به منظور پاسخ گویی به نیازهای گروه‌های مختلف در موقعیت‌های متفاوت، چندین سطح انطباق کامل و جزئی تعریف شده.

ابزار گزارش ATAG

ابزار گزارش ATAG به ارزیابان کمک میکنه تا در مورد دسترسی پذیری ابزارهای تالیف گزارش بدن. این برنامه شما رو از طریق الزامات ATAG راهنمایی میکنه و با استفاده از اون، می‌تونین نتایج ارزیابی خودتون رو برای هر مورد ثبت کنین و گزارشی از مطابقت ابزار تالیف ATAG تهیه کنین.

نسخه ATAG 1.0 و ATAG 2.0

ATAG 2.0 پیشنهادی از طرف W3C است و به معنی اینه که ATAG 2.0 یه استاندارد کامل با قابلیت دریافت نظرات عمومی و آزمایش اجرای کامل است که نمونه‌هایی از دنیای واقعی محصولاتی که از ATAG 2.0 برای دسترسی پذیر کردن محصولاتشون استفاده میکنن رو نشون میده.

دستورالعمل های دسترسی پذیری به ابزار تالیف 1.0 در فوریه سال 2000 تصویب شد، در حالی که ATAG 1.0 هنوز یه استاندارد معتبر است اما خب دیگه کسی ازش استفاده نمیکنه و یجورایی منسوخ شده و ATAG 2.0 کاملاً جای اون رو گرفته!

ATAG توسط چه کسی توسعه می‌یابد؟

توسعه ATAG توسط گروه کاری دستورالعمل های دسترسی پذیری به ابزار تالیف (ATAG WG) توسعه پیدا کرد که یه بخشی از کنسرسیوم وب جهانی W3C است و از ابتکار دسترسی پذیری وب (WIA) به وجود اومد.

نحوه تدوین ATAG توسط WIA به وسیله W3C: نقاط عطف و فرصت‌های مشارکت و دوره‌های رسمی رو برای بررسی‌های عمومی تشریح میکنن. فرصت‌های بررسی و اظهار نظر درباره داکیومنت WIA در صفحه اصلی WIA و لیست پستی Interest Group در WIA اعلام شده.