صفحات رده‌بندی(دسته‌بندی) و آرشیو هر دو می‌توانند دارایی‌های گرانبهایی برای یک سایت باشند یا بخاطر اشتباهاتی در هنگام پیاده کردن استراتژی‌های سئو به یک بحران تبدیل شوند! با در نظر داشتن جمله اخیر پرسشی که در ذهن فعالان حیطه سئو و تولید محتوا ایجاد خواهد شد، این است که اساساً باید چگونه با این دست صفحات برخورد شود.
البته مثل همیشه پرسشی از سوی کاربران ذهن ما را به این سمت سوق داد. اجازه دهید پیش از پرداختن به پرسش کاربر، نگاهی کوتاه و مختصر به تگ (Noindex) به جهت درک بهتر موضوع داشته باشیم.
مختصری در باب تگ (Noindex)
هرچند هدف اصلی یادداشت پرداختن به تگ (Noindex) و کاربرد آن نیست اما در به منظور درک بهتر محتویات یادداشت پیش رو باید به طور اجمالی نگاهی به کارکرد آن داشته باشیم. تگ (Noindex) در واقع از ایندکس شدن یک صفحه جلوگیری می‌کند. به بیانی دیگر صفحه‌ای که در کدهای طراحی آن از تگ (Noindex) استفاده شود توسط گوگل نادیده خواهد شد.
در نظر داشته باشید که پدیده ایندکس یا همان (Index) شدن یک پیج که در اصطلاح فارسی برای آن از “نمایه‌سازی” استفاده می‌شود، عبارت است از قرار گرفتن یک صفحه(به طور کلی محتوا) در بین صفحات ثبت‌شده در گوگل است. صفحاتی که طبیعتاً توسط موتور جستجو گوگل مورد بررسی و خزش قرار می‌گیرند. حال با داشتن این اطلاعات ابتدایی می‌توان به سراغ پرسش کاربر رفت.
استفاده از تگ (Noindex) برای این کار منطقی است؟
پرسشی که از سوی یکی از کاربران علاقمند به حیطه سئو و تولید محتوا و دستمایه نگارش این یادداشت قرار گرفت به شرح زیر است: آیا استفاده از تگ (Noindex) در صفحات مربوط به آرشیو و دسته‌بندی(کتگوری) یک راهبرد منطقی در حیطه سئو است؟
همانطور که گفته شد، وقتی پای سئوی ارگانیک وسط باشد، این دست صفحات هم می‌توانند یک برگ برنده باشند و هم می‌توانند به یک دردسر عظیم تبدیل شوند.
به عنوان مثال:
در یک وبلاگ یا سایت مربوط به گردشگری، یک صفحه مربوط به دسته‌بندی در صورتی که خوش‌ساخت بوده و در طراحی و اجرای آن سلیقه و تخصص کافی وجود داشته باشد، می‌تواند به یک صفحه لندینگ عالی برای ارائه اطلاعات طبقه‌بندی‌شده تبدیل شود.
در یک سایت بازاریابی اینترنتی نیز همین مسئله به چشم می‌خورد و یک صفحه دسته‌بندی با ساختار مناسب، می‌تواند به صفحه لندینگ بدل شود. بر همین مبنا و منطق باید گفت که به طور مثال همین قسم صفحات می‌توانند مشکلات و دردسر بالقوه‌ای برای یک سایت بدون تمرکز بر دسته‌بندی‌های مختلف باشند؛ مثلاً یک آژانس تبلیغاتی!
در این یادداشت، ما قصد داریم تا به طور صریحی، نحوه شناسایی صفحات دسته‌بندی و آرشیو دردسرساز را بررسی کنیم. و بر همین مبنا به شما نشان دهیم استفاده از تگ (Noindex) در چه مواقعی بلامانع و حتی مثبت است.
دستیابی به درکی بهتر نسبت به صفحه دسته‌بندی و صفحات آرشیو
بسته به پلتفرمی که روی آن کار می‌کنید، تیم توسعه‌دهنده‌ای که با آن همکاری می‌کنید و یا حتی اولویت‌های شخصی تعیین‌شده در تیم شما، این صفحات می‌توانند با نام‌های متعددی شناخته شوند:
- صفحه دسته‌بندی
- کالکشن‌ها(مثلاً در Shopify)
- پی.ال.پی‌ها
در کنار این موارد حتی اصطلاحات و نام‌های شخصی‌سازی شده دیگری نیز برای اشاره به آن‌ها استفاده می‌شوند.
به عنوان مثال :
بلاگ کلاودفلیر(Cloudflare) از آن‌ها تحت عنوان تگ یاد می‌کند و این یک اصطلاح کاملاً شخصی‌سازی شده است. در هنگامی که ما مشغول به تحریر و نگارش این پست هستیم، سایت فوق به قول خودشان 1760 تگ در دسترس دارد و با این حال ابداً یک سایت ضعیف یا شکست‌خورده در حیطه سئو نیست.
باید تأکید داشت بر این موضوع که وقتی پای بازاریابی اینترنتی وسط باشد، وجود این صفحات بلامانع و مثمر ثمر است؛ این را هم تجربه نشان داده و هم منطق حیطه سئو. به همین علت و با در نظر داشتن همین موضوع از نظر ما منظور از صفحه دسته‌بندی هر صفحه‌ای است که محتوی صفحات دیگری از سایت باشد یا به آن‌ها پیوند داده شود.
حال ممکن است این صفحات هر یک معرفی محصولی خاص، زیر مجموعه‌های دیگر و یا یک مقاله منفرد باشند. به‌تناسب صفحات آرشیو نیز معمولاً همین عملکرد و محتویات را دارند اما از سوی برخی پلتفرم‌ها به صورت خودکار ایجاد می‌شوند.
استفاده از تگ (Noindex) در گرو شناسایی یک مشکل
بیش از انجام هر کاری در این مورد، بسیار مهم است تا ابتدا بررسی کنید آیا مشکل یا نقص خاصی در رابطه با صفحات دسته‌بندی وجود دارد یا خیر. بر مبنای تجربه اغلب نگرانی‌های ایجاد شده حول این موضوع و این قسم از صفحات در دنیای سئو، در یکی از دو نوع مشکلات جای گرفته و خود را نشان می‌دهند:
- التهاب و نابسامانی در خزش یا همان (crawl) گوگل
- نابسامانی در نمایه‌سازی یا همان (inDex) گوگل
نابسامانی در نمایه‌سازی و خزش؛ تصمیم‌گیری در این مورد
عموماً برای اکثر طراحان و صاحبان سایت‌ها آهنگ خزش گوگل در سایت آن‌ها، مسئله مهمی نیست و اغلب درک درستی از این مبحث سئو ندارند. هیچ رابطه مستقیمی بین قابل ایندکس بودن محتوای سایت و میزان سرمایه‌گذاری گوگل بر نمایه‌سازی سایت وجود ندارد.
موتور جستجو گوگل به طور معمول پیج‌ها را مورد خزش قرار می‌دهد و بر اساس دلایل مختلفی در مورد ایندکس نکردن آن‌ها تصمیم می‌گیرد.
دلالیلی مانند:
- مشکلات فنی و تکنیکال
- نیافتن ارزش کافی در فایل (HTML) مورد نظر برای ذخیره‌سازی آن
- سایر مشکلاتی که مربوط به این دو مورد باشند
البته در نظر داشته باشید که صرفاً بخاطر اینکه یک صفحه ایندکس نشده است، نمی‌توان گفت که موتور جستجو آن را مورد خزش قرار نداده و لینک‌های آن را نیافته است. اگر شما یک سایت بزرگ با صدها صفحه معرفی محصولات دارید، ممکن است بخواهید گوگل برا تشویق به اختصاص زمان بیشتری برای خزش صفحات تجاری نسبت به صفحات غیر تجاری کنید.
اما پس از این باید ارزش بیشتر خزش موتورهای جستجو با کمک پشتیبانی صفحات دسته‌بندی را هم در نظر داشته باشید و در عمل بین این دو مسیر مختلف هزینه و فایده کنید.
نحوه استفاده از تگ (Noindex) برای صفحات دسته‌بندی
اگر تشخیص شما بر وجود مشکل با این دست صفحات بود و در نهایت متوجه شدید مسیر گرانبهایی به سوی محتواهای قدیمی باز نمی‌کنند، می‌توان گفت استفاده از تگ (Noindex) تا حدی منطقی خواهد شد. در نظر داشته باشید مقصود از عدم ترسیم مسیر به سوی محتواهای قدیمی و گرانبها، ناتوانی صفحه دسته‌بندی در لینک کردن موتور جستجو به این قسم صفحات ارزشمند است.
از آنجایی که گوگل امکان زدن تگ (Noindex) از طریق فایل (robots.txt) را در سپتامبر 2019 از بین برد، شما برای انجام این کار را از طرق زیر می‌توانید پیگیری کنید:
- زدن تگ (Noindex) به کمک ربات‌های متای سطح صفحه
- زدن تگ (Noindex) از طریق ایکس‌ربات‌های پاسخگو به (HTTP)
یک رویکرد کمتر فنی و تخصصی، کاهش سطح بهینه‌سازی صفحات دسته‌بندی با روش‌های زیر است:
- حذف محتوای اختصاصی و یونیک
- کاهش تعداد گزیده‌ها و خلاصه‌های کلیدی مربوط به صفحات
- بلوکه کردن آن‌ها در فایل (robots.txt)
با این حال باید بدانید که ممکن است گوگل خزش آن‌ها را به کمک پیوندهای جانبی و داخلی از طریق سایر محتواهای مرتبط ادامه دهد. اما بر مبنای تجربه، موتور جستجو کمتر آن‌ها را مورد پایش و خزش قرار داده و معمولاً حتی از این کار اجتناب می‌کند.
استفاده از تگ (Noindex) و ایجاد خطاهای 404 متعدد
مطابق اعلام رسمی گوگل در ژانویه 2018 اگر این موتور جستجو به طور متعدد و پرتکرار با تگ (Noindex) مواجه شود، احتمالاً با صفحات به عنوان صفحاتی که خطای 404 دارند رفتار می‌کند. این به چه معنی است؟ افزایش تعداد خطاهای 404 در گزارش‌های مربوط به سایت.
افرادی که به دنبال کردن مداوم گزارش‌های کنسول سرچ گوگل عادت دارند و اهمیت زیادی برای این گزارش‌ها قائل هستند، احتمالاً با افزایش تعداد خطاهای 404 دچار نگرانی خواهند شد. اما واقعیت این است که چون این خطا از نوع (soft 404 error) هستند مشکل‌ساز نبوده و هیچ پیامد اساسی ندارند.
اگر همزمان نسبت به التهاب و نابسامانی در خزش و نمایه‌سازی بخاطر تعدد صفحات دسته‌بندی نگرانی دارید و قصد ندارید تا مسائلی مانند افزایش تعداد خطاهای 404 به هر علتی دامنگیر سایت شما نشود، یک روش و راه‌حل منطقی وجود دارد.
روش کار در این شرایط این است که برای خود یک قاعده و چارچوب خاص در زدن تگ (Noindex) تعیین کنید:
در این استراتژی، شما تگ (Noindex) را به همه صفحات دسته‌بندی اضافه نکرده و به جای آن معیار مشخصی برای این کار تعیین می‌کنید.
به طور مثال تنها صفحات دسته‌بندی که به کمتر از پنج پست لینک شوند را با تگ (Noindex) از دید موتور جستجو دور خواهید کرد. در این روش استفاده از تگ (Noindex) ضمن خارج کردن صفحات بی‌ارزش از پروسه خزش و ایندکس کردن، تعداد خطاها را نیز با حذف فقط صفحات دسته‌بندی کوچک‌تر و کم‌ارزش‌تر کاهش داده‌اید.
مروری بر پرسش محوری متن
حال با وجود بررسی موضوعات اخیر و دستیابی به یک دید کلی نسبت به چارچوب‌های مسئله در کنار مزایا و معایب تگ (Noindex)، می‌توان به پرسش محوری متن بازگشت و در مروری جزئی پاسخ مثبتی به پرسش داد.
اگر به هر علتی صفحات دسته‌بندی و آرشیو سایت خود را در تضاد مستقیم با کیفیت رتبه‌بندی سایت می‌دانید، باید با استفاده از تگ (Noindex) و در مواردی با روش کاهش سطح بهینه‌سازی، آن‌ها را از دایره دید موتور جستجو خارج کنید.
