غیر اخلاقی شدن رپورتاژ – قسمت دوم

در محتوای قبل بیان کردیم که گاهی دولت ها از قالب و ظرفیت رپورتاژ، به صورت غیر اخلاقی در جهت ذهن شویی بهره می گیرند. اینکه مقاله ی پیش رنگ و بوی انتقادی داشت به این معنا نیست که زیور آرایی رپورتاژ به معنای گام گذاشتن در وادی فریب و ریا است، بلکه رپورتاژ، دقیقا در نقطه ی مقابل قرار می گیرد، یعنی اگر صحیح و اصولی نگارش شود و ذهنیت پشت آن سالم باشد، هم یکی از با شرافت ترین ابزارهای تبلیغاتی است، هم بیشترین فایده را به برند مورد نظر می رساند.
در این نوشته با بررسی مثال قبل سعی می کنیم نشان دهیم دقیقا منظور از نگارش یک رپورتاژ اصولی چیست.

رپورتاژ خوب است، دور و بری هایش خراب اند!

اینکه شما یک متن علمی نگارش کنید و تا جایی که می شود آن را زیبا سازید فوق العاده پسندیده است. مگر حتی یک سوپر مارکت محلی نمی کوشد تا زیبا ترین جلوه را از خود نمایش دهد؟ مشکل اما آن جایی رخ می دهد که در ظاهر یک نفر دیگر، خود متنی نگارش کنید و مخفیانه صفاتی را به برند و کسب و کاری نسبت دهید، که ندارد، یا حداقل فاقد تمامی آن چه می گویید است.
اجازه دهید دقیق تر بگوییم. کاری که ارتش اسرائیل انجام داده بود، یک برنامه ی سازمان یافته برای القای صحت و سلامت اقدامات خود به منظور جلب آرای اجتماعی به حساب می آید. پر واضح است که هر کسی چنین کاری را انجام می دهد، اما مشکل اینجاست که هدف فوق با استفاده از ظرفیت رپورتاژ اما بی نام و نشان صورت بگیرد.
نیاز است که بیشتر مطلب را باز کنیم. اگر یک شرکت یا برند، به نویسنده ای پول دهد تا در محل آن ها حاضر شود و یک مصاحبه، گزارش یا مستند تهیه کند و بعد با شرح ماجرا(اینکه نویسنده استخدام شده)، در نشریه ای مشخص چاپ کند، هیچ خطایی رخ نداده و اتفاقا نتایجِ مارکتینگ فوق العاده خواهد بود(در ادامه بیش تر به این نکته می پردازیم). اما در صورتی که تمامی این روند بی کم و کاست رخ دهد، ولی نشریه طوری مقاله را به چاپ برساند که گویی از ابتدا ایده ی نگارش متعلق به شخص نویسنده بوده و این یک اظهار نظر کاملا شخصی است یا حتی فراتر از این، نشریه با برند مذکور هیچ رابطه ای ندارد، آن جا کار خراب می شود، هم مرزهای اخلاق زیر پا گذاشته می شود و هم نتایج مطلوب مارکتینگ از دست خواهند رفت. در نتیجه رپورتاژ به ذات خوب است، اما شیطنت هایی که پیرامونش انجام می شود، گاهی باعث بروز مشکل می شود.

رپورتاژ صادقانه، کلید موفقیت در مارکیتنگ

کار شما هر چه که باشد مهم نیست، در یک مقاله روی جنبه های کیفی، فنی و تکنیکی تکیه کنید. برای یک لحظه تبلیغات را فراموش کنید. فرض کنید که اصلا صاحب آن برند و کسب و کار نیستید، صادقانه بگویید ویژگی های محصول یا خدمات چیست، یک نگاه کارشناسی و تجربی از بازار حوزه ی کاری خود ارائه دهید و در آخر به مخاطب یا خواننده بسیار کوتاه خود را معرفی کنید.
می دانید مساله چیست؟ امروزه مخاطبان بسیار هوشیار تر این هستند که با یک فیلم، کتاب، موسیقی یا عکس فریب بخورند، چه رسد به اینکه عقل خود را با یک رپورتاژ ریاکارانه از دست دهند. نمونه اش را نشان دادیم، پروژه ی 25 ملیونی ارتش اسرائیل شکست می خورد و کار زمین می خورد، به این دلیل که صداقت ندارد و می کوشد ویژگی که واقعا ندارد را تبلیغ کند.
هیچ اشکالی ندارد که در متن رپورتاژ خود، همان ابتدا اعلام کنید که این محتوا به درخواست شما، توسط فلان نویسنده یا شرکت تهیه شده و طی یک قرار داد فلان نشریه قبول کرده رپورتاژ را عمومی سازد. از این جا به بعد هرچقدر هنر دارید به خرج دهید تا زیبا ترین متن، تصویر، ویدئو، عکس یا پادکست را در قالب یک مقاله، گزارش یا مستند ارائه دهید.
در واقع رپورتاژ مقاله ای است که شرح کسب و کار شما را می دهد، بدون بزرگنمایی، بدون اغراق، بدون دروغگویی و ریا، اما اینکار را زیبا انجام می دهد. تفاوت موضوع را متوجه می شوید؟
اگر اصول معرفی شده را رعایت کنید، اطمینان داشته باشید که در نهایت میوه ی برخورد حرفه ای و صادقانه ی خود را خواهید چید.