نرخ ROI یا نرخ بازگشت سرمایه + نحوه محاسبه

نرخ ROI یا نرخ بازگشت سرمایه چیه؟

نرخ ROI یا بازگشت سرمایه ، نسبت اون مالی هست که سرمایه گذار به دست آورده به میزان هزینه‌ای که برای سرمایه‌گذاری خودش کرده.

حالا هر چه این نسبت به دست اومده از ROI بالاتر باشه، سود حاصله هم به طور حتم بیشتر خواهد بود.

فرمول بازگشت سرمایه

فرمول ROI چندین مدل و نسخه داره. اما دو مورد معمول که کاربرد بیشتری دارن به شرح زیر هستن:

• ROI = درآمد خالص تقسیم بر هزینه سرمایه‌گذاری
• ROI = سود تقسیم بر قیمت پایه سرمایه‌گذاری

اولین نسخه از فرمول ROI یعنی درآمد خالص تقسیم بر هزینه انجام شده در یه سرمایه‌گذاری معمول‌ترین نسبت مورد استفاده برای محاسبه نرخ ROI است.

به عبارتی، ساده‌ترین راه برای فکر و محاسبه فرمول ROI گرفتن نوعی سود و تقسیم اون بر هزینه است. بنابراین وقتی دیدین کسی به شما می‌گه که یه چیزی به نظرش ROI خوب یا بدی داره، باید همون اول ازش بپرسین که این نرخ بازگشت سرمایه از چه روشی محاسبه شده.

نمونه‌ای از محاسبه فرمول ROI

برای مثال فرض کنین که یه سرمایه‌گذار، ملکی با ارزش 5 میلیارد تومان رو خریداری می‌کنه. دو سال بعد، همون سرمایه‌گذار ملک خودش رو به قیمت 10 میلیارد تومان به شخص دیگه‌ای می‌فروشه.

حالا ما می‌آیم برای محاسبه سود این سرمایه‌گذار از فرمول ROI به شکل زیر استفاده می‌کنیم:

جواب به دست اومده برابر با یک شد. این عدد به دست اومده به معنی 100 درصد است. یعنی فرد سرمایه‌گذار 100 درصد سود کرده ‌است.

کاربرد محاسبه ROI

محاسبات ROI در عین سادگی به یه سرمایه‌گذار کمک می‌کنه تا تصمیم بگیره که آیا از یه فرصت سرمایه‌گذاری که براش پیش اومده استفاده کنه یا نه این فرصت در نهایت به ضررش خواهد بود.

این محاسبه همچنین می‌تونه نشانه‌ای از عملکرد یه سرمایه‌گذاری از روزی که شروع شده تا به امروز باشه. در واقع وقتی که محاسبه سود یه سرمایه‌گذاری ROI مثبت یا منفی رو به شما نشون میده، می‌تونه نشونه خوبی برای شما به عنوان یه سرمایه‌گذار باشه که از ارزش واقعی سرمایه‌گذاری خودتون مطلع بشین.

استفاده از فرمول ROI به یه سرمایه‌گذار کمک می‌کنه تا بتونه سرمایه‌گذاری‌های کم بازده رو از سرمایه‌گذاری‌های با عملکرد بالا جدا کنه.

با این رویکرد، سرمایه‌گذاران و مدیران سبد سهام می‌تونن سرمایه‌گذاری خودشون رو بهینه کنن و از نتیجه اون هم اطمینان تقریبی داشته باشن.

مزایای فرمول ROI

استفاده از نرخ ROI یا نرخ بازگشت سرمایه مزایای بسیاری داره که هر تحلیل‌گر باید از اونها آگاه باشه.

مورد اول: سادگی و آسونی برای محاسبه

لازم به ذکر هست که امروزه از نرخ ROI برای محاسبه سرمایه‌گذاری زیاد استفاده می‌شه که دلیل اول و مشخص اون سادگی و سهولت این فرمول هست.

به عبارتی شما برای راه انداختن این فرمول فقط به دو رقم نیاز دارین: سود و هزینه. در واقع شما با همین دو رقم به ROI نهایی سرمایه‌گذاری خود خواهید رسید.

علاوه بر این نکته، نرخ بازگشت سرمایه برای مردم مختلف معانی مختلفی به همراه داره. بنابراین نمی‌شه یه تعریف واحد برای ROI داشت، اما همچنان سادگی این فرمول در اولویت افراد قرار داره.

مورد دوم درک و آشنایی جهانی با این فرمول

بازگشت سرمایه یه مفهوم شناخته شده جهانیه. بنابراین یک جورایی تقریباً تضمین می‌شه که اگه شما با هر کسی در هر جای دنیا راجع به نرخ ROI صحبت کنین، اونها منظور و مقصود حرف شما رو متوجه خواهند شد.

محدودیت‌های این فرمول

در حالی که این فرمول اغلب مواقع بسیار مفید و کاربردیه، اما محدودیت‌هایی هم در فرمول بازگشت سرمایه وجود داره که دونستن این محدودیت‌ها برای شما که سرمایه گذاری میکنین واجبه.

توجه شما رو به 2 نکته زیر جلب می‌کنم:

مورد اول: فرمول ROI به فاکتور زمان توجهی نداره

عدد ROI بالاتر همیشه به معنای گزینه بهتر برای سرمایه‌گذاری نیست.

به عنوان مثال دو سرمایه‌گذاری دارای ROI یکسان و میزان 50٪ وجود داره. با این حال، سرمایه گذاری اول طی سه سال انجام و کامل می‌شه، در حالی که سرمایه‌گذاری دوم برای تولید بازده مشابه به پنج سال زمان نیاز داره.

وجود ROI یکسان برای هر دو سرمایه‌گذاری این تصور رو به وجود می‌یاره که هر دو اونها می‌تونن به دو پروژه سرمایه‌گذاری خوب تبدیل بشن. اما وقتی عامل «زمان» به این مجموعه اضافه م‍ی‌شه، قطعاً نظر سرمایه‌گذار تغییر می‌کنه و به سمت پروژه‌ای با بازدهی در مدت زمان کمتری می‌ره.

مورد دوم: در فرمول ROI امکان دستکاری وجود داره

نرخ بازگشت سرمایه بسته به این که از کدوم نوع فرمول ROI در محاسبه استفاده شده باشه بین دو نفر متفاوت خواهد بود.

یه مدیر بازاریابی می‌تونه بدون محاسبه هزینه‌های اضافی مانند هزینه‌های نگهداری، مالیات بر املاک، هزینه‌های فروش، عوارض تمبر و هزینه‌های قانونی به حساب و کتاب نرخ بازگشت سرمایه بپردازه.

اما در همین راستا یه سرمایه گذار برخلاف مدیر بازاریابی باید برای بازده پروژه خودش، نرخ ROI واقعی که شامل تمام هزینه‌های احتمالی ایجاد شده هنگام افزایش ارزش هر سرمایه‌گذاری رو محاسبه و ارائه کنه.

فرمولی جدید برای نرخ ROI

همونطور که در بالا برای شما ذکر کردیم، یکی از اشکالاتی که در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه به روش‌های قبلی وجود داره این هست که اون فرمول‌ها دوره‌ها و بازه‌های زمانی رو در درصدگیری در نظر نمی‌گیرن.

به عنوان مثال در فرمولهای قبلی، خصوصاً همون فرمول ساده و آسون اول، بازده 25٪ در مدت 5 سال با بازده 25٪ در مدت 5 روز ROI برابر داره. اما حالا می‌دونین بدیهی هست که بازده 25 درصدی در 5 روز بسیار بهتر از بازدهی با همون درصد در 5 سال هست!

برای حل این مشکل یه راه حل وجود داره و اون راه حل، به دست آوردن نرخ ROI سالانه است.

به فرمول جدید زیر دقت کنین:

فرمول ROI = [(ارزش پایان / مقدار شروع) ^ (1 /* سال‌ها )] – 1

* سال‌ها = (تاریخ پایان – تاریخ شروع) / 365

به عنوان مثال، یه سرمایه‌گذار در اول دی 1395 سهام جدید خودش رو به قیمت 12.50 میلیون تومان خریداری کرده و در بیست و چهارم شهریور همون سال با قیمت 15.20 میلیون تومان می‌فروشه.

حالا شما بگین که نرخ ROI منظم و سالانه سرمایه‌گذاریش چقدر می‌شه؟

منظم = (15.20 – 12.50 ) / 12.50 = 21.6 درصد

سالانه = [(15.20 / 12.50 ) ^ (1 / ((24 شهریور – 1 دی) / 365))] -1 = 35.5٪

تفاوت نتیجه رو بین درصدهای حاصل از این دو تا فرمول ببینین!

ماشین حساب فرمول ROI در اکسل

برای انجام تجزیه و تحلیل درست و حساب شده، می‌تونین ماشین حساب فرمول ROI رایگان CFI رو روی Excel سیستم خود بارگیری و نصب کنین. لازمه بدونین که با این ماشین حساب می‌شه به سادگی به پاسخ مثال بالا رسید.

در توضیحات بیشتر این ماشین حساب میشه گفت که این ماشین حساب طوری طراحی شده که شما به راحتی می‌تونین اعداد مربوط به سرمایه‌گذاری خودتون رو وارد کنین و ببینین که چطور این سیستم به چندین روش نرخ ROI های مختلفی رو در اختیار شما می‌گذاره.

بهترین راه برای درک تفاوت بین این چهار روش وارد کردن اعداد و دیدن چگونگی محاسبه و تفاوت این موارد است.

تحولات ROI

اخیراً، سرمایه‌گذاران و بازاریابان به توسعه شکل جدیدی از نرخ بازگشت سرمایه ROI به نام نرخ بازگشت اجتماعی سرمایه گذاری یا SROI علاقه‌مند شده ان.

SROI برای اولین بار در اواخر دهه 1990 توسعه یافت. این نوعِ پیشرفته و تحول‌یافته ROI ، تأثیرات وسیع‌تری از پروژه‌ها رو با استفاده از ارزش فوق مالی مثل معیارهای اجتماعی و زیست محیطی که در حال حاضر در حساب‌های مالی معمولی منعکس نشده ان رو در نظر میگیره.

SROI به درک ارزش پیشنهادی معیارهای ESG یا مدیریت اجتماعی و اجتماعی زیست محیطی که در شیوه‌های سرمایه‌گذاری با مسئولیت اجتماعی SRI استفاده می‌شه، کمک می‌کنه.

به عنوان مثال، یه شرکتی ممکن هست مسئولیت بپذیره و متعهد بشه که آب آلوده شده رو جداسازی و در کارخانه خودش دوباره استفاده کنه. همچنین روشنایی کارخانه توسط لامپ‌های معمولی و پرمصرف رو با تمام لامپ‌های LED جایگزین کنه.

این تعهدات قطعاً هزینه‌ای سریع و حتی سنگین رو به همراه داره که ممکنه روی ROI سرمایه‌گذاری و کارخانه تأثیر منفی بذاره. با این حال برخلاف ROI منفی، سود خالص برای جامعه و محیط زیست می‌تونه منجر به SROI مثبت بشه.

چندین تحول دیگه هم برای بازگشت سرمایه وجود داره که برای اهداف خاصی تولید شدن.

آمار رسانه‌های اجتماعی ROI، به طور موثر فعالیت‌های رسانه‌های اجتماعی رو مشخص می‌کنه. به عنوان مثال تعداد کلیک یا پسندیده شدن یه پست.

به همین ترتیب، ROI آمار بازاریابی، سعی در شناسایی بازدهی منسوب به تبلیغات یا کمپین‌های بازاریابی داره.

اصطلاح ROI یادگیری، مربوط به مقدار اطلاعاتی هست که به عنوان بازدهی آموزش یا مهارت‌آموزی فرا گرفته و ذخیره می‌شه.

با پیشرفت جهان و تغییر اقتصاد، مطمئناً چندین شکل دیگه هم از نرخ ROI در آینده ایجاد خواهد شد که ما و شما شاهد اونها باشیم.

با همه اطلاعاتی که راجع به نرخ ROI یا نرخ بازگشت سرمایه به دست اوردین قطعاً باید از همه این اطلاعات و فرمولها برای سرمایه‌گذاری‌های آینده تون استفاده کنین.

برای موفقیت در سرمایه‌گذاری هر چقدر هم که آدم کار کشته و دانایی باشین باز هم باید آگاه باشین که انجام این امر یه ریسک بزرگ محسوب می‌شه که یا باعث پیشرفت شما می‌شه یا میتونه شما رو از عرش به فرش بکشونه.

شما با استفاده از ROI و فرمول‌هایی که در این رابطه یاد گرفتین، می‌تونین میزان این ریسک رو کاهش بدین و با آگاهی نسبتاً بیشتری قدم در این راه بگذارین.

امیدواریم مقاله و مطالب ذکر شده ما تونسته باشه راهنمایی و کمکی برای شما و اطرافیان شما باشه.

منتظر تجربیات، نظرات و سوالات شما در این زمینه یعنی نرخ بازگشت سرمایه هستیم.